شبكه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || در آیین افتتاحیه بیستمین کنفرانس روابطعمومی ایران که در نهم اسفند 1402 برگزار شد، خلاصه یافتههای نخستین نظرسنجی بررسی «وضعیت هوش مصنوعی در روابطعمومی ایران» منتشر شد.
به گزارش شارا به نقل از دبیرخانه کنفرانس، این نظرسنجی با هدف سنجش شناخت، نگرش و تجربه فعالان روابطعمومی در ایران نسبت به هوش مصنوعی و کاربردهای آن در این حوزه انجام شده است.
برخی از یافتههای کلیدی این نظرسنجی عبارتند از:
سطح تحصیلات پاسخدهندگان
براساس نتایج این نظرسنجی، 3/46 درصد از پاسخدهندگان دارای مدرک کارشناسی ارشد، 5/35 درصد دارای مدرک کارشناسی و 6/15 درصد دارای مدرک دکترا هستند. این نشاندهنده آن است که هوش مصنوعی به عنوان یک زمینه تخصصی در حال رشد است و افراد تحصیلکرده و متخصصان در این زمینه علاقهمند به فعالیت هستند.
تعداد کارمندان روابطعمومی
7/68 درصد از سازمانها و شرکتهای شرکتکننده در نظرسنجی، دارای یک تیم روابطعمومی با 1 تا 5 نفر کارمند هستند. این امر نشان میدهد که روابطعمومی در بسیاری از شرکتها به عنوان یک واحد کوچک و تخصصی فعالیت میکند. این امر میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله اندازه سازمان/ شرکت، نوع فعالیت سازمان/ شرکت و بودجه سازمان/ شرکت.
سطح دانش شرکتکنندگان
1/27 درصد از پاسخدهندگان دانش مبتدی، 4/56 درصد دانش متوسط و 3/16 درصد دانش پیشرفته در مورد هوش مصنوعی دارند. این امر نشان میدهد که هنوز نیاز به آموزش بیشتری در مورد هوش مصنوعی برای متخصصان روابطعمومی در ایران وجود دارد.
استقبال از هوش مصنوعی
6/76 درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی، اعتماد به نفس بالایی در استفاده از این فناوریها دارند. این امر نشان میدهد که این افراد به توانایی خود در یادگیری و استفاده از این فناوریها، اطمینان دارند. با این حال، هنوز تعداد قابل توجهی از شرکتکنندگان در نظرسنجی (2/23 درصد)، اعتماد به نفس کمی در استفاده از فناوری روابطعمومی مبتنی بر هوش مصنوعی دارند. این امر نشان میدهد که این افراد نیاز به آموزش و کسب مهارتهای بیشتر در این زمینه دارند.
نتایج این نظرسنجی همچنین نشان میدهد که متخصصان روابطعمومی در ایران، به طور کلی نسبت به فناوری روابطعمومی مبتنی بر هوش مصنوعی، دیدگاه مثبتی دارند.
میزان آگاهی و درک شرکتکنندگان از هوش مصنوعی
بر اساس یافتههای نظرسنجی،3/47 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی معتقدند که روابطعمومی سازمان و شرکت آنها در مرحله درک هوش مصنوعی قرار دارد، 3/23 درصد معتقدند که در مرحله آزمایش و تمرین قرار دارد و 3/29 درصد معتقدند که در مرحله مقیاسبندی قرار دارد.
این یافتهها نشان میدهد که اکثر سازمانها و شرکتها در ایران، هنوز در ابتدای مسیر پذیرش هوش مصنوعی قرار دارند و در حال ارزیابی پتانسیلهای هوش مصنوعی در روابطعمومی هستند.
تاثیرات هوش مصنوعی بر صنعت روابطعمومی
با توجه به آمارهای ارایهشده، میتوان گفت که اکثر پاسخدهندگان (7/81 درصد) تأثیر هوش مصنوعی بر صنعت روابطعمومی و ارتباطات را مثبت ارزیابی میکنند. این امر نشاندهنده پذیرش عمومی هوش مصنوعی و همچنین آگاهی نسبت به پتانسیلهای این فناوری در صنعت روابطعمومی است.
8/9 درصد از پاسخدهندگان نظر مطمئنی در این زمینه ندارند. این نشان میدهد که تعدادی از پاسخدهندگان هنوز در حال ارزیابی تأثیرات هوش مصنوعی بر صنعت روابطعمومی و ارتباطات هستند.
تاثیرات هوش مصنوعی بر بهرهوری و کارایی روابطعمومیها
2/69 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی معتقدند که هوش مصنوعی خیلی مهم و بسیار مهم برای موفقیت و افزایش کارایی روابطعمومی سازمان و شرکت آنها در سال آینده است. 23 درصد معتقدند که تا حدودی مهم است، 6/1 درصد معتقدند که اصلا مهم نیست و 6 درصد معتقدند که مطمئن نیستند.
این یافتهها نشان میدهد که سازمانها و شرکتها در حال افزایش آگاهی از اهمیت هوش مصنوعی برای روابطعمومی هستند و در حال پذیرش این فناوری به عنوان یک ابزار مهم برای بهبود کارایی روابطعمومی خود هستند.
تاثیرات هوش مصنوعی بر مشاغل روابطعمومی
6/34 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی معتقدند که مشاغل بیشتری توسط هوش مصنوعی حذف خواهند شد؛ 50 درصد معتقدند که شغلهای بیشتری توسط هوش مصنوعی ایجاد خواهند شد و 1/8 درصد معتقدند که هوش مصنوعی تاثیر معناداری در مشاغل نخواهد داشت.
تفاوت بین درصد شرکتکنندگانی که معتقدند مشاغل بیشتری توسط هوش مصنوعی حذف خواهند شد و درصد شرکتکنندگانی که معتقدند شغلهای بیشتری توسط هوش مصنوعی ایجاد خواهند شد، قابل توجه است. این امر نشان میدهد که این موضوع هنوز یک چالش است و دیدگاهها در مورد آن متفاوت است.
رایجترین کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه روابطعمومی
با توجه به یافتههای نظرسنجی، همه موارد (خودکارسازی فعالیتها و وظایف، تنوع و افزایش تولید محتوا، افزایش کارایی و بهرهوری، تجزیهوتحلیل دادهها، شناسایی روندها، سنجش اثربخشی کمپینهای روابطعمومی، سادهسازی فعالیتها، تولید ایده و افزایش خلاقیت، بهبود مدیریت دادهها و تصمیمگیری، تقویت ارتباطات معنادار، مدیریت رقابتی و افزایش تجربه مشتری و فروش) با درصد فراوانی 6/40 درصد، بیشترین اولویت متخصصان روابطعمومی ایرانی برای استفاده از هوش مصنوعی است. این امر نشان میدهد که متخصصان روابطعمومی ایرانی به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد خود در زمینههای مختلف هستند.
با این حال، خودکارسازی فعالیتها و وظایف، تنوع و افزایش تولید محتوا، و افزایش کارایی و بهرهوری، سه اولویت اصلی متخصصان روابطعمومی ایرانی برای استفاده از هوش مصنوعی هستند.
خودکارسازی فعالیتها و وظایف روابطعمومی در پنج سال آینده
بر اساس نظرسنجی انجام شده، حدود 2/63 درصد از پاسخدهندگان معتقدند که بیش از 25 درصد از فعالیتها و وظایف روابطعمومی در پنج سال آینده تا حدودی خودکار خواهند شد.
4/25 درصد معتقدند بین 26 تا 50 درصد از وظایف خودکار خواهد شد.
6/20 درصد معتقدند بین 51 تا 75 درصد از وظایف خودکار خواهد شد.
8/27 درصد مطمئن نیستند که در پنج سال آینده چه مقدار از وظایف روابطعمومی خودکار خواهد شد.
عدم قطعیت نشان میدهد که پیشبینی دقیق میزان اتوماسیون در این مرحله دشوار است. یا تنوع در نظرات نشان میدهد که میزان اتوماسیون در بخشهای مختلف روابطعمومی متفاوت خواهد بود.
با این حال اتوماسیون در حال تبدیل شدن به یک ابزار مهم در روابطعمومی است. میزان اتوماسیون در سالهای آینده تحتتأثیر عوامل مختلفی خواهد بود. به عبارت دیگر، این که چقدر کارها توسط ماشینها و هوش مصنوعی انجام میشود، به عوامل مختلف پیشرفتهای تکنولوژی، عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بستگی دارد. متخصصان روابطعمومی میتوانند از فرصتهای خودکارسازی در 5 سال آینده استفاده کنند و نقش خود را در سازمان ارتقا دهند.
موانع پذیرش هوش مصنوعی
6/34 درصد از پاسخدهندگان عدم آگاهی را به عنوان مانع اصلی پذیرش هوش مصنوعی در روابطعمومی عنوان کردهاند. 9/31 درصد از پاسخدهندگان نیز فقدان آموزش را به عنوان مانع مهم پذیرش هوش مصنوعی در روابطعمومی عنوان کردهاند. روابطعمومیها باید آموزش کافی در مورد نحوه استفاده از هوش مصنوعی در روابطعمومی داشته باشند تا بتوانند به طور موثر از آن استفاده کنند.
۲۵ درصد از پاسخدهندگان نیز فقدان زیرساختهای مناسب را مهمترین مانع پذیرش و استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در روابطعمومی عنوان کردهاند.
آموزش هوش مصنوعی
4/56 درصد از پاسخدهندگان گفتند که سازمان/ شرکت آنها آموزش متمرکز بر هوش مصنوعی را برای روابطعمومی ارایه نمیدهد. این نشان میدهد که اکثر سازمانها/ شرکتها هنوز درک کاملی از اهمیت هوش مصنوعی برای روابطعمومی ندارند. 7/11 درصد از پاسخدهندگان گفتند که سازمان/شرکت آنها آموزش متمرکز بر هوش مصنوعی را برای روابطعمومی ارایه میدهد. این نشان میدهد که برخی از سازمانها/ شرکتها به اهمیت هوش مصنوعی برای روابطعمومی پی بردهاند و در حال سرمایهگذاری در آموزش کارکنان خود در این زمینه هستند.
3/17 درصد از پاسخدهندگان گفتند که سازمان/ شرکت آنها در حال انجام برنامهای برای ارایه آموزش متمرکز بر هوش مصنوعی برای روابطعمومی است. این نشان میدهد که برخی از سازمانها/ شرکتها به اهمیت هوش مصنوعی برای روابطعمومی پی بردهاند و در حال برنامهریزی برای ارایه آموزش در این زمینه هستند.
4/14 درصد از پاسخدهندگان گفتند که مطمئن نیستند که سازمان/ شرکت آنها آموزش متمرکز بر هوش مصنوعی را برای روابطعمومی ارایه میدهد یا خیر. این نشان میدهد که آگاهی از اهمیت هوش مصنوعی برای روابطعمومی هنوز در بین سازمانها/ شرکتهای ایرانی کامل نیست.
استفاده شخصی از ابزارهای هوش مصنوعی مولد
1/45 درصد از پاسخدهندگان گفتند که در حال آزمایش کردن ابزارهای هوش مصنوعی مولد هستند. 1/21 درصد از پاسخدهندگان گفتند که اصلا از ابزارهای هوش مصنوعی مولد استفاده نمیکنند. 17 درصد از پاسخدهندگان گفتند که ابزارهای هوش مصنوعی مولد وارد جریان کار روزانه آنها شده است. 9/13 درصد از پاسخدهندگان گفتند که به صورت دورهای از ابزارهای هوش مصنوعی مولد استفاده میکنند. 6/2 درصد از پاسخدهندگان گفتند که نمیتوان بدون هوش مصنوعی زندگی کرد.
خطمشی و راهنمای هوش مصنوعی مولد
5/85 درصد از پاسخدهندگان گفتند که سازمان/ شرکت آنها خطمشی و راهنمای هوش مصنوعی مولد ندارد. فقط 4/14 درصد از پاسخدهندگان گفتند که سازمان/شرکت آنها خطمشی و راهنمای هوش مصنوعی مولد دارد.
روشهای توسعه دانش و قابلیتهای هوش مصنوعی
با توجه به آمار ارایهشده، میتوان گفت که روشهای مورد استفاده برای توسعه و پیشبرد دانش و قابلیتهای هوش مصنوعی، در بین پاسخدهندگان به این نظرسنجی به شرح زیر است:
– شرکت در رویدادهای حضوری (1/34 درصد)
– شرکت در رویدادهای آنلاین (9/25 درصد)
– مطالعه کتاب و مقاله (7/23 درصد)
– عضویت در مجامع و انجمنهای آنلاین (3/21 درصد)
– گوش دادن پادکست (3/17 درصد)
در باره تحقیق
روابطعمومی، به عنوان یک رشته علمی و حرفهای، به جمعآوری، تجزیهوتحلیل و ارایه اطلاعات به منظور تأثیرگذاری بر افکار عمومی میپردازد. در این راستا، آمار و داده نقشی اساسی ایفا میکنند.
آمار، مجموعهای از اعداد و ارقام است که میتواند برای توصیف، مقایسه و پیشبینی پدیدهها مورد استفاده قرار گیرد. دادهها، مجموعهای از اطلاعات خام هستند که میتوانند به شکلهای مختلف، از جمله متن، تصویر و صدا، جمعآوری شوند.
آمار و داده میتوانند در روابطعمومی برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گیرند، از جمله:
تحقیق و پژوهش: آمار و داده میتوانند برای انجام تحقیقات و پژوهشهای مرتبط با روابطعمومی مورد استفاده قرار گیرند. این تحقیقات میتوانند به منظور شناخت مخاطبان، ارزیابی اثربخشی فعالیتهای روابطعمومی و شناسایی فرصتها و چالشهای جدید انجام شوند.
تصمیمگیری: آمار و داده میتوانند به مدیران روابطعمومی در تصمیمگیریهای خود کمک کنند. این آمار و داده میتوانند به مدیران روابطعمومی کمک کنند تا بهترین استراتژیها و تاکتیکها را برای دستیابی به اهداف خود انتخاب کنند.
اندازهگیری اثربخشی: آمار و داده میتوانند برای اندازهگیری اثربخشی فعالیتهای روابطعمومی مورد استفاده قرار گیرند. این آمار و داده میتوانند به مدیران روابطعمومی کمک کنند تا عملکرد خود را ارزیابی کنند و در صورت لزوم، تغییرات لازم را ایجاد کنند.
موسسه کارگزار روابطعمومی، به عنوان یک نهاد تخصصی در حوزه روابطعمومی، همواره به دنبال نوآوری و استفاده از فناوریهای جدید در این حوزه بوده است. در همین راستا، این موسسه در سال 1402، با همکاری انجمن متخصصان روابطعمومی و انجمن روابطعمومی ایران، نخستین نظرسنجی «بررسی وضعیت هوش مصنوعی در روابطعمومی ایران» را انجام داد.
این نظرسنجی، با هدف شناخت وضعیت استفاده از هوش مصنوعی در روابطعمومی ایران و شناسایی چالشها و فرصتهای پیشروی این حوزه، انجام شد. در این نظرسنجی، از ۴۱۶ متخصص روابطعمومی در ایران، نظرخواهی شد.