شبكه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || گزارش دومین نظرسنجی بررسی آگاهی و دیدگاه مدیران و کارشناسان روابط عمومی نسبت به هوش مصنوعی نشان میدهد که اکثریت پاسخدهندگان اعتماد به نفس بالایی در استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی دارند. این نظرسنجی که توسط موسسه کارگزار روابط عمومی ایران در سال 1403 انجام و منتشر شده، نشان میدهد که بیش از 90 درصد از متخصصان روابط عمومی نگرش بسیار مثبتی نسبت به هوش مصنوعی دارند. اکثریت افراد باور دارند هوش مصنوعی میتواند تحولی در صنعت روابط عمومی ایجاد کند و به بهبود فرآیندهای ارتباطی و مدیریتی کمک کند. با این حال، نگرانیهای محدود در مورد اثرات منفی و چالشهای اخلاقی همچنان وجود دارد که ممکن است نیاز به توجه و بحثهای بیشتر در این زمینه داشته باشد.
این گزارش که به بررسی نگرشها و استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی پرداخته است، آشکار میسازد که سطح دانش بیش از نیمی از پاسخدهندگان در زمینه هوش مصنوعی “متوسط” است (57.1%)، در حالی که 26.6 درصد دانش خود را در سطح “مبتدی” و 16.2 درصد نیز در زمینه هوش مصنوعی دارای سطح دانش “پیشرفته” هستند. از آنجا که بیش از نیمی از پاسخدهندگان سطح دانش خود را در زمینه هوش مصنوعی “متوسط” ارزیابی کردهاند، میتوان نتیجه گرفت که اکثر افراد درک متوسطی از این حوزه دارند. این نشاندهنده آگاهی نسبی اما نه کاملاً عمیق از مباحث مرتبط با هوش مصنوعی است.
نکته امیدوارکنندهای که در گزارش آمده، اعتماد به نفس بالای اکثریت (نه خیلی بالا) پاسخدهندگان در استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی است (53.8%) که بیانگر آگاهی نسبی و توانمندی آنها در این زمینه است. این گروه احتمالاً با ابزارها و فناوریهای هوش مصنوعی آشنایی دارند و در استفاده از آن احساس راحتی میکنند. تنها 18.1 درصد از پاسخدهندگان اعتماد بسیار بالایی به این فناوری دارند. با این حال، 24.6 درصد از افراد از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند، که ممکن است ناشی از چالشهای فنی و کمبود آموزش باشد. تنها 3.2 درصد از پاسخدهندگان هیچ اعتمادی به این فناوری ندارند و ممکن است ترجیح دهند از روشهای سنتی استفاده کنند.
همچنین بیش از نیمی از پاسخدهندگان (50.6%) بر این باورند که در پنج سال آینده، هوش مصنوعی منجر به ایجاد شغلهای جدید در حوزه روابط عمومی خواهد شد. این نگرش نشانگر این است که بسیاری از افراد به این باور رسیدهاند که هوش مصنوعی نه تنها مشاغل را حذف نخواهد کرد، بلکه فرصتهای جدیدی برای ایجاد مشاغل تخصصی و خلاقانه در حوزه روابط عمومی ایجاد خواهد کرد. بهویژه با توجه به تحولات سریع در زمینه دادهکاوی، تحلیلهای هوش مصنوعی و اتوماسیون ارتباطات، میتوان انتظار داشت که فناوریهای نوین به تقویت روندهای کاری در این حوزه کمک کنند. 40.2 درصد از پاسخدهندگان معتقدند که هوش مصنوعی مشاغل بیشتری را در آینده حذف خواهد کرد. این دیدگاه ممکن است ناشی از نگرانیها درباره اتوماسیون فرآیندهای ارتباطی و روابط عمومی باشد که ممکن است در کوتاهمدت برخی مشاغل روابط عمومی را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است برخی افراد نگرانی داشته باشند که وظایف تکراری و اداری در روابط عمومی به فناوریهای هوش مصنوعی واگذار شوند و این امر باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی در بخشهایی از این حوزه شود.
این نتایج حاکی از آن است که بیشتر پاسخدهندگان در مراحل ابتدایی پذیرش هوش مصنوعی در روابط عمومی قرار دارند. کمی بیش از نیمی از پاسخدهندگان (46.1%) در حال یادگیری نحوه عملکرد هوش مصنوعی و بررسی کاربردهای آن در روابط عمومی هستند. این وضعیت نشاندهنده علاقه و نیاز به شناخت بیشتر از نحوه استفاده از این فناوری در این حوزه است. بسیاری از سازمانها و شرکتها هنوز در مرحله آشنایی با پتانسیلهای هوش مصنوعی هستند و در تلاش برای درک بهتر کاربردهای آن در روابط عمومی میباشند.
29.8 درصد از پاسخدهندگان در مرحله آزمایش و تمرین قرار دارند. این مرحله نشاندهنده انتقال از یادگیری به اجرای محدود پروژههاست. در این مرحله، فناوریهای هوش مصنوعی به صورت آزمایشی در حال پیادهسازی هستند و این گام به معنای آغاز استفاده از این فناوریها در پروژهها و فرآیندهای خاص روابط عمومی است. فقط 24 درصد از پاسخدهندگان در مرحله مقیاسبندی قرار دارند، جایی که هوش مصنوعی به طور وسیعتر پذیرفته شده و در حال بهبود مستمر کارایی در روابط عمومی است. این امر نشان میدهد که پذیرش گسترده و اتوماسیون روابط عمومی با استفاده از هوش مصنوعی هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و بسیاری از سازمانها هنوز در حال بررسی و آزمایش این فناوریها هستند.
این دادهها بیانگر آن است که بیشتر افراد هنوز در مرحله درک و یادگیری نحوه عملکرد هوش مصنوعی در روابط عمومی هستند، که پتانسیل بالای توسعه این فناوری را در آینده نشان میدهد. در همین حال، درصد کمی از افراد وارد مرحله مقیاسبندی شدهاند که این موضوع میتواند به کندی پذیرش و استفاده گسترده از هوش مصنوعی در روابط عمومی اشاره داشته باشد.
بیش از 60 درصد از پاسخدهندگان (61.6%) معتقدند که هوش مصنوعی برای موفقیت و افزایش کارایی روابطعمومی سازمانها در سال آینده بسیار مهم است. این نشاندهنده تمایل گسترده به استفاده از هوش مصنوعی در فرایندهای روابطعمومی است. این گروه احتمالاً به این باور رسیدهاند که هوش مصنوعی میتواند نقش اساسی در بهبود اتوماسیون، تحلیل دادهها، شخصیسازی ارتباطات و ارتقای تجربه مشتری ایفا کند. 29.2 درصد از پاسخدهندگان بر این باورند که هوش مصنوعی تا حدودی مهم است. این گروه ممکن است آگاه باشند که هوش مصنوعی بهبودهایی در کارایی ایجاد میکند اما همچنان به شیوههای سنتی نیز توجه دارند و ممکن است هنوز از پتانسیل کامل این فناوری بهرهبرداری نکرده باشند. تنها 3.8 درصد از پاسخدهندگان معتقدند که هوش مصنوعی اصلاً برای روابطعمومی سازمانها مهم نیست. این درصد نشانگر این است که وجود دیدگاههای محافظهکارانه یا شکاکانه نسبت به کاربرد و تاثیر هوش مصنوعی در روابطعمومی است. ممکن است این گروه به دلایلی مانند پیچیدگیهای فناوری یا نبود منابع و آموزشهای کافی برای استفاده از آن، این نظر را داشته باشند.
این دادهها نشان میدهند که اکثریت افراد در حوزه روابطعمومی به تاثیر هوش مصنوعی در سال آینده توجه ویژهای دارند و آن را بسیار مهم میدانند. با این حال، برای افرادی که هنوز به طور کامل از پتانسیلهای این فناوری آگاه نیستند یا شک دارند، نیاز به آموزش و توضیح بیشتر در خصوص کاربردها و فواید آن در روابطعمومی احساس میشود. این نتایج میتوانند به عنوان مبنای استراتژیک برای برنامهریزیهای آتی در راستای استفاده بهینه از هوش مصنوعی در این حوزه مورد استفاده قرار گیرند.
از این یافتهها میتوان نتیجه گرفت که بیشتر متخصصان روابط عمومی از هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای تولید محتوا (23.4%)، افزایش خلاقیت و تولید ایده (19.5%)، افزایش کارایی و بهرهوری (17.6%)، بهبود مدیریت دادهها و تصمیمگیری (11.9%)، خودکارسازی فعالیتها و وظایف (11.4%)، سادهسازی فعالیتها (9.2%) و تقویت ارتباطات معنادار (5.1%) استفاده میکنند. این تحلیل آشکار میسازد که تمرکز گسترده بر روی استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای متنوع و بهبود کارایی و بهرهوری است. همچنین، نشان میدهد که درک و استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش خلاقیت و تولید ایدهها از اهمیت بالایی برخوردار است.
این اطلاعات بیانگر این است که بیش از دو سوم پاسخدهندگان (65.5%) گزارش دادهاند که سازمان یا شرکت آنها آموزشهای مرتبط با هوش مصنوعی برای روابطعمومی ارائه نمیدهد. این امر مؤید این است که وجود شکاف قابل توجه در ارائه آموزشهای نوین و ضروری در حوزه هوش مصنوعی است. این شکاف میتواند ناشی از عدم آگاهی از اهمیت هوش مصنوعی یا فقدان منابع و برنامههای آموزشی در این زمینه باشد. همچنی 18.8 درصد از پاسخدهندگان اشاره کردهاند که آموزش هوش مصنوعی در حال انجام است. این نشان میدهد که برخی از سازمانها شروع به ارائه آموزشهای مربوط به هوش مصنوعی در روابطعمومی کردهاند و در مسیر توسعه این حوزه قرار دارند. تنها 15.5 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که سازمان آنها به طور فعال آموزشهای هوش مصنوعی برای روابطعمومی ارائه میدهد. این نشاندهنده آن است که تنها بخش کوچکی از سازمانها به این حوزه به طور جدی پرداختهاند و آموزشهای مرتبط را در دستور کار خود قرار دادهاند.
این تحلیل نشانگر این است که بسیاری از سازمانها هنوز در مراحل ابتدایی یا حتی بدون هیچ برنامه آموزشی در زمینه هوش مصنوعی در روابطعمومی هستند. این امر بر اهمیت توسعه و ارائه آموزشهای هدفمند و ساختاریافته در این حوزه تاکید دارد تا سازمانها بتوانند از پتانسیلهای هوش مصنوعی به نحو احسن در فعالیتهای روابطعمومی بهرهبرداری کنند. همچنین، نیاز به برنامهریزی برای ارتقای دانش و آگاهی در خصوص هوش مصنوعی در روابطعمومی به وضوح احساس میشود.
بر اساس نتایج بهدستآمده، میتوان نتیجه گرفت که بیشترین درصد و فراوانی به گزینه “درحال آزمایش کردن” (39.6%) تعلق دارد که نمایانگر این است که بسیاری از افراد در حال آزمایش و آشنایی با ابزارهای هوش مصنوعی مولد هستند. این گروه ممکن است در مراحل اولیه تجربه و ارزیابی استفاده از هوش مصنوعی در کارهای روزمره یا حرفهای خود باشند. این روند نشاندهنده پتانسیل زیاد برای پذیرش و بهرهبرداری از این فناوری در آینده است. 20.7 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که هوش مصنوعی وارد جریان کار روزانه آنها شده است. این درصد به وضوح نشان میدهد که بسیاری از افراد به تدریج از ابزارهای هوش مصنوعی در کارهای روزانه خود بهرهبرداری میکنند، و ممکن است این ابزارها به بخشهایی از فرآیندهای کاری و شخصی آنها تبدیل شده باشد.
22.7 درصد از پاسخدهندگان اشاره کردهاند که به صورت دورهای از هوش مصنوعی استفاده میکنند. این دسته از افراد ممکن است به طور خاص از هوش مصنوعی در زمانهایی که نیاز به انجام کارهایی خاص دارند، مانند تحلیل دادهها یا تولید محتوا، استفاده میکنند. تنها 3.8 درصد از پاسخدهندگان بیان کردهاند که “نمیتوان بدون هوش مصنوعی زندگی کرد.” این درصد بیانگر آن است که هنوز تعداد کمی از افراد به این حد از وابستگی به هوش مصنوعی رسیدهاند، و ممکن است در آینده با رشد و تکامل بیشتر این فناوری این درصد افزایش یابد. 12.9 درصد از افراد پاسخ دادهاند که اصلاً از هوش مصنوعی استفاده نمیکنند. این گروه ممکن است به دلایلی مانند عدم آگاهی، نیاز نداشتن به آن یا حتی نگرانیهایی نسبت به فناوریهای جدید از هوش مصنوعی استفاده نکرده باشند.
این تحلیل بیانگر این است که افراد عمدتاً در مراحل اولیه آزمایش و تجربه ابزارهای هوش مصنوعی مولد هستند و در حال آشنایی و ارزیابی پتانسیلهای این فناوری میباشند. بسیاری از افراد شروع به استفاده دورهای از هوش مصنوعی کردهاند، و تعداد کمی به آن به عنوان ابزاری ضروری در زندگی روزمره خود مینگرند. با این حال، نیاز به آموزش و آگاهی بیشتر برای ترویج استفاده گستردهتر از هوش مصنوعی در فرآیندهای مختلف کاری و شخصی همچنان احساس میشود.
بیشتر افراد به پتانسیل هوش مصنوعی در بهبود فرآیندهای روابطعمومی و ارتباطات اعتماد دارند. اکثریت قریب به اتفاق پاسخدهندگان (90.8%) نگرش مثبت نسبت به هوش مصنوعی و تأثیر آن بر صنعت روابطعمومی و ارتباطات دارند و آن را بسیار مهم یا تا حدودی مهم ارزیابی کردهاند. این نشاندهنده آن است که به احتمال زیاد، افراد در این گروه معتقدند هوش مصنوعی میتواند کارایی، دقت و سرعت عملیات روابطعمومی را افزایش دهد و به نوآوری در روشهای ارتباطی کمک کند. 3.8 درصد از پاسخدهندگان نگرش خنثی دارند، که به این معناست که این افراد ممکن است هنوز به طور کامل نسبت به کاربردهای هوش مصنوعی در روابطعمومی مطمئن نباشند و نیاز به بررسی و جمعآوری دادههای بیشتری در این زمینه داشته باشند.
این دادهها نمایانگر استقبال بسیار مثبت از هوش مصنوعی در صنعت روابطعمومی و ارتباطات است.
تحلیلها نشانگر این است که بیش از نیمی از پاسخدهندگان (44.8% و 45.4%) معتقدند که هوش مصنوعی کیفیت کار آنها را یا “خیلی بهتر” یا “تا حدودی بهتر” کرده است. این نشاندهنده این است که اکثریت افراد تجربه مثبتی از استفاده از هوش مصنوعی در کار خود دارند و این فناوری به آنها در بهبود کارایی، دقت و سرعت کمک کرده است. این میتواند شامل بهبود فرآیندهای تکراری، خودکارسازی وظایف، و ارتقای تصمیمگیری باشد. 8.4 درصد از افراد معتقدند که هوش مصنوعی نه کیفیت کار آنها را بهتر کرده و نه بدتر. این نشاندهنده این است که برای بخشی از افراد، هوش مصنوعی هنوز تأثیر قابل توجهی نداشته است یا در برخی موارد نتایج آن برای آنها واضح نبوده است. فقط 1.2 درصد از افراد گزارش کردهاند که کیفیت کار آنها “تا حدودی بدتر” شده است. این درصد پایین به وضوح نشان میدهد که نگرانیها در مورد تأثیر منفی هوش مصنوعی در کار به طور گستردهای در نظر گرفته نمیشود و اکثر افراد احساس نمیکنند که هوش مصنوعی به طور عمده بر کیفیت کار آنها تأثیر منفی گذاشته است. هیچکدام از پاسخدهندگان گزارشی از “خیلی بدتر” شدن کیفیت کار خود به دلیل استفاده از هوش مصنوعی ندادهاند. این نشاندهنده آن است که هوش مصنوعی به طور گستردهای به عنوان یک ابزار کمکی و بهبوددهنده دیده میشود و تأثیرات منفی شدید در این زمینه کمتر مشاهده شده است.
این تحلیل بیانگر تأثیر مثبت هوش مصنوعی بر کیفیت کار است. بیشتر افراد بر این باورند که هوش مصنوعی کیفیت کارشان را بهبود بخشیده است و تنها درصد کمی احساس کردهاند که این فناوری تاثیر منفی داشته یا بیتأثیر بوده است. این دادهها میتوانند به عنوان مبنای استراتژیک برای پذیرش بیشتر هوش مصنوعی در محیطهای کاری مختلف مورد استفاده قرار گیرند، بهویژه در بهبود فرآیندهای کسب و کار و کاهش بار کاری انسانها بهویژه متخصصان روابط عمومی.
نتایج این تحقیق حاکی از این است که حدود نیمی از پاسخدهندگان (50%) گزارش دادهاند که گاهی اوقات خروجیهای تولید شده توسط هوش مصنوعی را ویرایش میکنند. 45.4 درصد از افراد به گزینه “همیشه” پاسخ دادهاند، به این معنی که آنها به طور مستمر ویرایشهایی را روی متون تولید شده توسط مدلهای هوش مصنوعی انجام میدهند. این نشاندهنده وابستگی زیاد به ویرایشهای دستی و لزوم توجه دقیقتر به جزییات در هنگام استفاده از این ابزارهاست. فقط 4.5 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که “هرگز” ویرایش نمیکنند. این درصد کم نشان میدهد که حتی با وجود دقت و کارایی هوش مصنوعی در تولید متن، هنوز نیاز به ویرایش و اصلاحات جزئی وجود دارد. ممکن است این گروه از افراد به هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای کمک به نوشتار خود اعتماد کامل داشته باشند یا استفاده آنها محدود به زمینههایی باشد که به ویرایش زیادی نیاز ندارد.
این دادهها مؤید این است که خروجیهای تولید شده توسط هوش مصنوعی، هرچند بسیار مفید هستند، اما هنوز به طور کامل دقیق و بینقص نیستند و نیاز به ویرایش انسانی دارند. بیشتر افراد ترجیح میدهند که خروجیهای خود را ویرایش کنند تا متنها به استانداردهای مورد نظر برسند. این روند ممکن است در آینده با بهبود الگوریتمهای هوش مصنوعی و دقت بیشتر در تولید متنها تغییر کند.
یافتهها نشان میدهد که بیشترین تعداد پاسخها به گزینه “خیر” (70.7%) تعلق دارد که نشان میدهد اکثریت سازمانها و شرکتها هنوز خطمشی یا راهنمایی برای استفاده از هوش مصنوعی مولد ندارند. این امر به وضوح نشان میدهد که شکاف قابل توجه در پذیرش و پیادهسازی اصول و راهکارهای مربوط به هوش مصنوعی مولد در سازمانهاست. 20.1 درصد از پاسخدهندگان اشاره کردهاند که خطمشی یا راهنمای هوش مصنوعی مولد در حال تدوین است. این به این معناست که برخی سازمانها در حال کار بر روی این موضوع هستند و در آیندهای نه چندان دور ممکن است این فرآیندهای راهبردی را به طور رسمی در سازمانهای خود پیادهسازی کنند. 9 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که سازمان آنها خطمشی و راهنمایی برای هوش مصنوعی مولد دارد. این نشان میدهد که در حال حاضر تعداد اندکی از سازمانها به طور رسمی از خطمشیهای مربوط به هوش مصنوعی مولد پیروی میکنند و این حوزه هنوز به صورت گستردهتری در سازمانها پذیرفته نشده است.
این دادهها حاکی از این است که بیشتر سازمانها و شرکتها هنوز در مرحله ابتدایی پذیرش هوش مصنوعی مولد هستند و اقدام رسمی برای تدوین خطمشی و راهنمای استفاده از این فناوری انجام نشده است. با این حال، برخی از سازمانها در حال کار بر روی این موضوع هستند و احتمالاً در آینده به طور جدیتری از هوش مصنوعی مولد بهرهبرداری خواهند کرد. این شکاف به وضوح نیاز به برنامهریزی و توسعه استراتژیهای هوش مصنوعی مولد در سازمانها را نشان میدهد تا از مزایای آن در بهبود عملکرد و نوآوری بهرهبرداری شود.
بررسیها نشان میدهند که بیشترین درصد پاسخها به گزینه “۵۱ الی ۷۵ درصد” (خودکارسازی بالای وظایف روابطعمومی) تعلق دارد (31.1 درصد). این بیانگر آن است که بیشتر افراد پیشبینی میکنند که در پنج سال آینده، بخش زیادی از فعالیتها و وظایف روابطعمومی به صورت خودکار انجام خواهند شد. این امر میتواند به اتوماسیون وظایف تکراری مانند گزارشدهی، تحلیل دادهها، مدیریت شبکههای اجتماعی و پردازش درخواستها مربوط شود. این روند به سازمانها کمک خواهد کرد تا منابع انسانی خود را برای وظایف پیچیدهتر و استراتژیکتر متمرکز کنند. 29.2 درصد از افراد پیشبینی میکنند که ۲۶ تا ۵۰ درصد از وظایف روابطعمومی خودکار خواهند شد. این یافته حاکی از این است که بخش قابل توجهای از متخصصان روابط عمومی به خودکارسازی تدریجی و قابل کنترلتر فکر میکنند که به مرور زمان به سازمانها کمک میکند تا بهرهوری بیشتری کسب کنند. همچنین 20.7 درصد از افراد پیشبینی میکنند که در پنج سال آینده بین 11 تا 25 درصد از وظایف روابط عمومی به صورت خودکار انجام خواهد شد. 4.5 درصد از پاسخدهندگان به گزینه “۱۰۰ درصد” پاسخ دادهاند که نشان میدهد هیچکس به طور کامل باور ندارد که تمام وظایف روابطعمومی در پنج سال آینده به طور کامل خودکار خواهند شد. این امر ممکن است به دلیل اهمیت نقش انسانی در برخی از جنبههای روابطعمومی مانند مدیریت بحران و روابط با رسانهها باشد.تنها 0.6 درصد از پاسخدهندگان معتقدند که هیچ وظیفهای از روابطعمومی در پنج سال آینده خودکار نخواهد شد. این دیدگاه ممکن است ناشی از عدم آگاهی از پتانسیلهای فناوری یا نگرانیهای مربوط به کاهش اثرات انسانی در ارتباطات باشد.
این دادهها نشانگر این است که اکثریت افراد پیشبینی میکنند که درصد قابل توجهی از وظایف روابطعمومی در پنج سال آینده به خودکارسازی خواهد رسید. این روند میتواند به طور قابل توجهی بهرهوری و کارایی را در این حوزه افزایش دهد. به طور کلی، اتوماسیون در روابطعمومی امکان بهبود فرآیندها، کاهش خطاها و آزادسازی زمان برای فعالیتهای استراتژیکتر را فراهم میکند. با این حال، برخی از جنبههای روابطعمومی همچنان نیازمند توجه و مدیریت انسانی باقی خواهد ماند.
گزارش همچنین نشان میدهد که پذیرش هوش مصنوعی در روابط عمومی با چالشهای مختلفی مواجه است، که در میان آنها فقدان آموزش بیشترین نگرانیها را ایجاد کرده است. بیش از نیمی از پاسخدهندگان (19.9%) این موضوع را به عنوان بزرگترین مانع مطرح کردهاند. این آمار مؤید این است که بسیاری از متخصصان روابط عمومی احساس میکنند که آموزشهای کافی در زمینه کاربرد هوش مصنوعی در این حوزه وجود ندارد و توسعه دورهها و برنامههای آموزشی جامع در این زمینه ضروری است. در کنار آن، عدم آگاهی و درک نیز به عنوان مانعی برای پذیرش هوش مصنوعی شناخته شده است، به طوری که 18.9 درصد از پاسخدهندگان به این موضوع اشاره کردهاند. این عدم آگاهی ممکن است به ترس یا تردید در پذیرش این فناوری منجر شود، چرا که افراد ممکن است به طور کامل از پتانسیلها و کاربردهای هوش مصنوعی در روابط عمومی آگاه نباشند.
یکی دیگر از موانع عمده، فقدان زیرساختهای مناسب است که 14.7 درصد از پاسخدهندگان به آن اشاره کردهاند. این موضوع آشکار میسازد که برای پیادهسازی مؤثر هوش مصنوعی در روابط عمومی، نیاز به زیرساختهای فنی و فناوری مناسب وجود دارد. عدم حمایت سازمانی نیز به عنوان یکی از مشکلات مهم مطرح شده است. 10.4 درصد از افراد معتقدند که بدون حمایت رهبری سازمانی، پذیرش فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی در روابط عمومی به چالش کشیده خواهد شد. این نیاز به تعهد سازمانها و مدیران ارشد را برای استفاده بهینه از هوش مصنوعی نشان میدهد.
کمبود منابع و دانش (10.2%) به عنوان مانع دیگری در پذیرش هوش مصنوعی در روابط عمومی مطرح شده است. این مشکل به تأمین منابع مالی و فنی برای پیادهسازی فناوری در سازمانها اشاره دارد که میتواند مانعی برای رشد و توسعه این حوزه باشد. فقدان برنامه و استراتژی (7.9%) و ترس/ بیاعتمادی به هوش مصنوعی (7.2%) نیز از جمله چالشهای مطرح شده توسط پاسخدهندگان هستند که میتوانند مانعی برای پذیرش این فناوری در روابط عمومی باشند.
این دادهها به وضوح نشان میدهند که بزرگترین مانع در پذیرش هوش مصنوعی در روابط عمومی، فقدان آموزش و آگاهی است. این امر بر لزوم توسعه آموزشهای بیشتر در خصوص کاربردهای هوش مصنوعی در روابط عمومی تأکید دارد. همچنین، حمایت سازمانها، فراهم آوردن منابع و رفع نگرانیها از جمله ترس و بیاعتمادی نسبت به هوش مصنوعی از نکات کلیدی هستند که باید برای پذیرش بهتر این فناوری در روابط عمومی مد نظر قرار گیرند.
بیشتر پاسخدهندگان معتقدند که مجموعهای از خطرات مختلف ناشی از استفاده از هوش مصنوعی مولد در روابطعمومی وجود دارد که میتواند تأثیرات منفی زیادی داشته باشد (28.5%). این یافتهها نشان میدهد که این موارد شامل عدم نیاز به تولیدکنندگان محتوا، استفاده از خروجیهای هوش مصنوعی بدون بررسی و عدم توجه به اصول اخلاقی در استفاده از هوش مصنوعی هستند. 18.1 درصد دیگر نیز بر این نکته تأکید کردهاند که خطر اصلی این است که متخصصان روابطعمومی از خروجی هوش مصنوعی بدون بررسی استفاده کنند که میتواند کیفیت مکالمات و تعاملات را پایین آورد. این مسئله ممکن است به دلیل سرعت بالای تولید محتوا و نبود دقت در صحت و کیفیت اطلاعات باشد. 21.4 درصد از افراد نگران این هستند که متخصصان روابطعمومی اصول اخلاقی این حرفه و استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی را نادیده بگیرند و به شدت به این ابزارها متکی شوند. این امر نشاندهنده نگرانی از فقدان نظارت انسانی و استانداردهای اخلاقی در استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی است. فقط 3.2 درصد از پاسخدهندگان به گزینه “دیگر” اشاره کردهاند که ممکن است خطرات خاصی را که در گزینههای دیگر ذکر نشده است، در نظر داشته باشند.
این دادهها نشانگر این است که نگرانیهای گسترده در مورد خطرات بالقوه استفاده از هوش مصنوعی مولد در حرفه روابطعمومی است. خطرات اصلی شامل اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی، کاهش کیفیت محتوا و عدم رعایت اصول اخلاقی در استفاده از این ابزارهاست. این نشاندهنده نیاز به آموزش، نظارت و برنامهریزی دقیق برای استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی در این حوزه است.
بیشتر افراد تمایل دارند که دانش و قابلیتهای خود را از طریق تعامل مستقیم و حضور در رویدادها و سمینارهای حضوری افزایش دهند. این دادهها نشاندهنده این است که گزینه “شرکت در رویدادهای حضوری” با 30.6 درصد بالاترین درصد فراوانی را در بین پاسخدهندگان به خود اختصاص داده است. این امر نشان میدهد که این رویدادها میتوانند به عنوان فرصتهای آموزشی، شبکهسازی و آشنایی با آخرین پیشرفتهای هوش مصنوعی مورد توجه قرار گیرند. 24.3 درصد از افراد شرکت در رویدادهای آنلاین را به عنوان روش مطلوب یادگیری انتخاب کردهاند. این امر نشان میدهد که بسیاری از افراد به دنبال روشهای آموزشی آنلاین هستند که قابلیت دسترسی آسان و انعطافپذیری بیشتری دارند. این انتخاب بهویژه در شرایطی که دسترسی به رویدادهای حضوری محدود است یا زمانبندیها مناسب نیست، منطقی به نظر میرسد. 19.1 درصد از افراد مطالعه کتاب و مقاله را ترجیح میدهند که نشان میدهد هنوز بسیاری از افراد به دنبال منابع آموزشی سنتی و متنی برای افزایش دانش خود در زمینه هوش مصنوعی هستند. 15.8 درصد از پاسخدهندگان عضویت در جوامع و انجمنهای آنلاین را ترجیح میدهند. این نشان میدهد که افراد علاقهمند به تعامل با سایر متخصصان و یادگیری از تجربیات یکدیگر از طریق انجمنها و گروههای آنلاین هستند. 9.8 درصد از پاسخدهندگان به گوش دادن به پادکستها به عنوان روش اصلی یادگیری اشاره کردهاند. این یافته نشان میدهد که پادکستها به عنوان یک ابزار آموزشی کاربردیتر برای گروهی از افراد هستند، اما به طور کلی از نظر این گروه در اولویت پایینتری قرار دارند.
این دادهها حاکی از این است که افراد در جستجوی رویدادهای حضوری و آنلاین به عنوان راههایی برای بهبود دانش و قابلیتهای خود در زمینه هوش مصنوعی هستند، و به طور کلی از روشهایی مانند پادکست و مطالعه کتابها و مقالات نیز بهره میبرند. این اطلاعات میتواند برای طراحی برنامههای آموزشی و توسعه محتوا در حوزه هوش مصنوعی مفید باشند، بهویژه در جهت بهبود دسترسی به آموزشها و منابع با توجه به نیازها و اولویتهای مختلف افراد.
مقایسه نتایج نظرسنجیهای سالهای 1402 و 1403 که 570 نفر در آن شرکت کردهاند، نشاندهنده بهبود قابل توجه آگاهی عمومی و پذیرش هوش مصنوعی در حوزه روابط عمومی است. اعتماد به نفس بیشتر در استفاده از این فناوری و نگرش مثبت نسبت به نقش آن در بهبود کارایی و افزایش خلاقیت در روابط عمومی به وضوح مشاهده میشود. همچنین، استفاده از هوش مصنوعی در تولید محتوا، رصد رسانهها، تحلیل دادهها و اتوماسیون وظایف روتین به طور گستردهتری در حال گسترش است.
مهدی باقریان، مدیرعامل موسسه کارگزار روابط عمومی ایران، در پایان این گزارش اظهار داشت: “هوش مصنوعی بدون شک نقش مهمی در تحول صنعت روابط عمومی ایفا میکند. با وجود چالشها و موانعی که در پذیرش این فناوری وجود دارد، فرصتهای بیشماری برای بهبود کارایی، خلاقیت و بهرهوری در این حوزه فراهم میشود. مسئولیت ما به عنوان مدیران و کارشناسان، ایجاد بستری مناسب برای آموزش، آگاهیبخشی و استفاده هوشمندانه از هوش مصنوعی است تا بتوانیم از مزایای آن به بهترین نحو بهرهبرداری کنیم و همزمان با مدیریت چالشها، به رشد و توسعه پایدار این صنعت کمک نماییم.”
این گزارش چهار توصیه اصلی ارائه میدهد:
1. سازمانها برنامههای آموزشی جامع و هدفمند در این زمینه ارائه دهند.
2. سیاستها و راهبردهای سازمانی برای پذیرش و پیادهسازی هوش مصنوعی تدوین کنند.
3. از ابزارهای هوش مصنوعی در تدوین و طراحی استراتژی، تولید محتوا، تحقیق، ارتباطات بحران، روابط رسانهای، تحلیل دادهها و بهبود بهرهوری استفاده کنند.
4. تدوین و اجرای خطمشیهای اخلاقی برای استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی برای جلوگیری از تاثیرات منفی احتمالی ضروری است.
این توصیهها به سازمانها کمک میکند تا از پتانسیلهای هوش مصنوعی بهرهبرداری کرده و در عین حال چالشهای اخلاقی و عملی آن را مدیریت کنند.
موسسه کارگزار روابطعمومی
اول دی 1403
انتهای پیام/