نقدی بر مواضع رياكارانه برخی اعضای هيات موسس به اصطلاح خانه روابط عمومی

نویسنده: مهدی باقریان

توسعه و بسط تشكل‌هاي حرفه اي و صنفي كاري ارزشمند است كه چنانچه براصول اساسي و بايسته اي استوار باشد، موجب رشد، اعتلاء و كارآمدي آن صنف، حرفه يا مجموعه فعاليت‌هايي مي شود كه در حوزه اي مشخص، با اهدافي معين و تعريف شده جريان دارند.

تشكيل خانه روابط عمومي ايران هم مقدمتا و بدون هيج قضاوت ارزشي و يا ارزش گذاري قبل از فعاليت، به خودي خود مي تواند اتفاقي مبارك و دلگرم كننده در حوزه روابط عمومي و ارتباطات باشد. اما آنچه باعث اين نوشتار كوتاه شده است، سخنان و ادعاهايي است كه بعد از اعلام و صدور بيانيه اين خانه در هفته روابط عمومي، درميزگرد رسانه اي ايسنا طرح و حتي ناقض برخي مفاد بيانيه مذكور است. ادعاهايي كه با كمتر از گذشت يكماه درتضاد و تناقض با هم هستند و اگر مفاد بيانيه مذكور را فتح بابي در مسير حركت به سوي عقلانيت، اعتدال وانصاف و نيك انديشي بدانيم، ادعاهاي اخير برخي  موسسان اين خانه، مي تواند نشاني از انسداد، رياكاري، سياه نمايي، عدم صداقت در بيان اهداف، عدم ايفاي نقش براي صاحبان حق در اين زمينه و نوعي تكرار تجارب شكست خورده قبلي باشد.

تجاربي كه در دو دهه قبل و با ادعاي ناكارآمدي انجمن روابط عمومي ايران، ظاهرا منجر به تشكيل انجمن متخصصان روابط عمومي شد و اينك توسط دوستاني كه خود پايه گذارآن نهاد بودند و امروز تركيب بدنه اصلي خانه روابط عمومي ايران را تشكيل مي دهند، بازتكرار مي شود. مروري بر بندهايي از بيانيه خانه روابط عمومي ايران در اعلام موجوديت اوليه خانه در هفته روابط عمومي و سخنان اخير تني چند از موسسان اين خانه مي تواند اين موضوع را روشن تر كند.

خانه روابط عمومي ايران و تشكل‌هاي روابط عمومي، همراهي و همفكري يا تقابل و تضاد
در يكي از بندهاي بيانيه اين خانه در اعلام موجوديت اوليه بيان شده است كه : ” . . . همچون ديگر تشكل‌هاي روابط عمومي كه پيش از اين تأسيس شده اند و هريك، گام‌هاي بلند و سزاوار تكريمي در راستاي اعتلاي نهاد روابط عمومي و گسترش فرهنگ آن در سطح جامعه برداشته اند، (خانه روابط عمومي ايران) مي كوشد تا در اين حركت فرهنگي و اجتماعي، نقشي تأثيرگذار و ماندگار در آينده اين سرزمين ايفاء كند و در اين راستا، جامعه روابط عمومي را به همفكري و همراهي صميمانه فرا مي خواند “

اين درحالي است كه موسسان خانه روابط عمومي ايران حاضر درميزگرد اخير يكي از دلايل اصلي شكل گيري اين خانه را “ناكارآمدي تشكل‌هاي صنفي موجود از جمله انجمن روابط عمومي و انجمن متخصصان روابط عمومي” بيان و اعلام مي كنند: ” . . . از سال 46 يك انجمن روابط عمومي در ايران داشتيم كه بعد از انقلاب تعطيل و سال 70 توسط استادان روابط عمومي اين انجمن احيا شد كه هنوز هم فعال است؛ اين نهاد بايد يك سري رسالت‌ها و اهداف را دنبال مي‌كرد، ولي به نظر مي‌رسيد كه نتوانست اهداف لازم را تأمين كند. به همين منظور از سال 79 تصميم به تاسيس يك انجمن متخصصان روابط عمومي گرفتيم و آن را با دو هدف مشخص توسعه روابط عمومي در ايران و تخصصي كردن آن، شكل داديم. . . .، برداشت شخصي خود من اين است كه انجمن روابط عمومي ايران به دلايلي چون نداشتن وقت كافي يا هم‌پوشاني رسالت اين انجمن‌ها آنطور كه بايد موفق نبود؛ به همين منظور تصميم گرفتيم خانه‌اي را براي روابط عمومي تشكيل دهيم كه همگاني باشد، نهادها را پوشش دهد، متمايز باشد و بتواند اهداف روابط عمومي را پيش بگيرد.”

كمي دقت در اين ادعاها و تناقض آشكاري كه در اين بيانيه و گفتار موسسان خانه روابط عمومي ايران وجود دارد، حداقل براي كساني كه در اين وادي تلاش و فعاليت مي كنند و با سوابق كاري و مسئوليت‌هاي كليدي همين دوستان در نقش رئيس انجمن و يا عضو هيئت مديره همان انجمن‌هايي كه به زعم آنان ناكارآمد هستند، سند غير قابل كتماني از عدم صداقت و شفافيت در اهداف و ماموريت‌هاي خانه اي است كه بنا به ادعاي ايشان قرار است سقفي براي همه روابط عمومي‌ها باشد.

خانه روابط عمومي ايران يك گام جلوتراز برجام
درحالي كه در دنياي سياست و رخدادهاي اجتماعي و سياسي، برجام سه نو و تازه است، صحبت از برجام سه در روابط عمومي و پيروي از مد برجام گرايي بدون توجه به خاستگاه و شرايط بروز و ظهور پديده اي با عنوان برجام در دنياي سياست و سياست‌هاي اجتماعي كه يك سر آن به منافع و زياده خواهي‌هاي جهانخواران و ستمگران اتصال پيدا مي كند، شايسته هنر هشتم نيست ونشان و حكايت از عدم توجه به ديالوگ و مونولوگ گويي در لباس يك منجي رهاي بخش دارد كه هيچ تناسبي با موضع و نگاه كارگزاران روابط عمومي به عنوان حافظان منافع سازمان و مدافع حقوق شهروندان در سازمان‌ها و عملكرد گذشنه اين افراد دارد.

تقويت روح جمعي وانسجام اجتماعي روابط عمومي با آويختن شمشير داموكلس ناكارآمدي
همچنين در ادامه بيانيه خانه روابط عمومي كه در اعلام موجوديت اوليه در هفته روابط عمومي صادرشده است آمده است:” مهمترين اهداف تأسيس (خانه روابط عمومي ايران) تقويت روح جمعي و انسجام صنفي و اهتمام در تأمين مطالبات صنفي روابط عمومي در كشور، همكاري با انجمن‌ها و تشكل‌هاي روابط عمومي در ايران و نهادهاي مشابه در سطح بين المللي، اعتلاي مستمر روابط عمومي و زمينه سازي براي رشد وبالندگي اين نهاد، معرفي مأموريت‌ها و توانمندي‌هاي روابط عمومي به جامعه و مسئولان، گسترش دامنه فعاليت‌هاي روابط عمومي و كمك به نهادينه كردن آن در ساختارهاي سازماني، كشف و معرفي استعدادهاي جوان كه از ظرفيت و اثربخشي لازم در عرصه روابط عمومي برخوردار باشند، مي باشد. “

اما به كارگرفتن ادبياتي متفاوت و ادعاهايي ديگر از سوي موسسان اين خانه در روزهاي اخير، مانند: “ادعاي ناكارآمدي انجمن‌هاي حرفه اي موجود روابط عمومي”، ” اصرار بر اين موضوع كه بحث اخلاق حرفه‌اي و سازماني همچنان در حد كلامي و ذهني باقي مانده و به رفتار عيني تبديل نشده است”، ” طرح اين ادعا كه در كشورمان در حوزه روابط عمومي دانشگاه زياد داريم، ولي خروجي نداريم. افرادي كه از دانشگاه‌ها بيرون مي‌آيند به جز مطالب تئوريك چيز ديگري بلد نيستند” ، “اعلام اين نظر كه در دستگاه‌هاي دولتي و خصوصي نيروهاي غير متخصص در حوزه روابط عمومي مشغول به كار هستند، فعاليت روابط عمومي‌ها به تشريفات و تبليغات تنزل پيدا كرده است و بيشتر زبان سيستم هستند تا گوشي براي شنيدن” ، و ذكر اين موضوع كه “علي‌رغم تمام تلاش‌هايي كه در حوزه‌هاي مختلف صورت گرفته است، جريان روابط عمومي تا امروز هيچ وقت روند رو به رشدي نداشته است” و ادعاهايي ا ز اين دست، نشان از اين ماجرا دارد، كه موارد مطرح شده در بيانيه خانه روابط عمومي ايران و گفته‌هاي اخير موسسان آن كه دو سوي مقابل يك طيف نامتجانس هستند به لحاط منطقي نمي تواند درست باشد و يكي از اين دو بيان و يا ادعاهاي مقابل آن قطعا نادرست و غير صادقانه است.

خانه روابط عمومي ايران به دنبال كدام اهداف موردنظر؟
اين ادعاها در حالي از سوي چهارتن از موسسان خانه روابط عمومي ايران طرح شده است كه در بخشي از بيانيه پيش گفته تحت عنوان ” باورمندي عميق صاحب نظران به نقش رشد دهنده روابط عمومي” و در بخشي ديگر از همان بيانيه مي خوانيم: “تشكيل و فعال شدن انجمن‌هاي روابط عمومي در سال‌هاي اخير در ايران، حكايت از باورمندي عميق صاحب نظران و متخصصان به نقش رشد دهنده روابط عمومي دارد. بر پايه چنين باورخلاقانه و تحرك برانگيزي، گروهي از چهره‌هاي فعال در عرصه روابط عمومي كشور، «خانه روابط عمومي ايران» را تأسيس كرده اند و همزمان با هفته روابط عمومي و ارتباطات با اعلام موجوديت آن، اميدوارند در پرتو الطاف الهي و با بهره گيري از انديشه‌هاي سازنده صاحب نظران اين عرصه، زمينه تحقق اهداف مورد نظر فراهم آيد”.

اين درحالي است كه حداقل دوتن از موسسان خانه روابط عمومي كه بعد از عدم توفيق در راهيابي به هئيت مديره انجمن روابط عمومي ايران در دهه 70 ، تصميم به تشكيل انجمن متخصصان روابط عمومي گرفتند، در همان مقطع زماني با فرافكني و طرح اين نظريه كه براي تقويت بينه حرفه اي وتخصصي روابط عمومي بايد تشكل‌هاي متنوعي بوجود آيند، اقدام به تشكيل انجمن متخصصان روابط عمومي كردند و بعد از آن كه خود ساليان درازي در كسوت رئيس انجمن و عضو هئيت مديره سكان هدايت آن را بر عهده داشتند، امروز ناشيانه منتقد و مدعي ناكارآمدي انجمن‌هايي هستند كه حتي در مقام رياست آن نتوانستند گام مثبت و نجات دهنده اي براي اين غريق ادعايي خود بردارند و امروز با همان منطق و مقدمه در آرزوي ساختن خانه اي براي روابط عمومي‌هاي ايران هستند.

البته كه هر تلاش و فعاليت جدي اجتماعي و فرهنگي و سازنده، جاي نقد واصلاح و هدايت در مسير درست را دارد، اما فلسفه وجودي يك تشكل نوپا را برستون‌هاي ادعايي ناكارآمدي و يك سره همه جيز را فنا شده جلوه دادن، حكايت از اين دارد كه چنين خانه اي از پاي بست ويران خواهد بود و بايد هنوز كه دير نشده با تجديدنظر وصلاحديد با خيرخواهان و صاحبان واقعي اين خانه حداقل به صفحه بازي برد – برد يك ماه قبل خود كه در بيانيه اعلام موجوديت اوليه خانه آمده است، بازگردند و نخواهند آزموده را بيازمايند كه گفته اند: آزموده را آزمودن خطاست!