هوش مصنوعی مولد، قهرمان جدید روابط‌عمومی/  گزارش نشست مجازی: “فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در روابط‌عمومی: ابزارها و تاکتیک‌های نوظهور برای ارتباطات مؤثرتر”

به مناسبت روز ملی ارتباطات و روابط‌عمومی، نشست مجازی با موضوع “فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در روابط‌عمومی: ابزارها و تاکتیک‌های نوظهور برای ارتباطات مؤثرتر” برگزار شد. این نشست با حضور اساتید و متخصصان این حوزه و با استقبال خوب علاقه‌مندان به روابط‌عمومی و فناوری‌های نوین مواجه شد.

نقش هوش مصنوعی در ارتقای کارایی و اثربخشی روابط‌عمومی

در این نشست، ابتدا مهدی باقریان، عضو هیئت‌مدیره انجمن متخصصان روابط‌عموم نیز به سخنرانی پرداختند.

مدیرعامل مؤسسه کارگزار روابط‌عمومی در صحبت‌های خود ابتدا به بررسی مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه روابط‌عمومی ایران پرداخت. وی از حذف روز ملی ارتباطات و روابط‌عمومی از تقویم رسمی کشور ابراز نگرانی کرد و این امر را نشان‌دهنده عدم درک درست مسئولان از اهمیت ارتباطات دانست. او تأکید کرد که با وجود این مشکلات، نباید ناامید شد و باید همچنان به پیگیری مطالبات و ارتقای جایگاه روابط‌عمومی ادامه داد.

یکی از موضوعات مهم این نشست، نقش هوش مصنوعی در ارتقای روابط‌عمومی بود. باقریان تأکید کرد که هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کارایی و اثربخشی روابط‌عمومی کمک کند و باید از این فناوری برای دستیابی به اهداف‌مان استفاده کنیم. او همچنین به نتایج نظرسنجی سال گذشته مؤسسه کارگزار روابط‌عمومی اشاره کرد که نشان می‌داد اکثر سازمان‌ها و شرکت‌ها در ایران هنوز در مراحل اولیه پذیرش هوش مصنوعی هستند.

باقریان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به گزارش مؤسسه روابط‌عمومی تحت عنوان “تأثیر هوش مصنوعی مولد بر عملکرد و سازمان‌ها”، گفت: این گزارش بر اساس نظرسنجی از ۳۰ مدیر ارشد ارتباطات، مدیران عامل آژانس، دانشگاهیان و رهبران در بازه زمانی نوامبر ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۴ انجام شده است. در این گزارش به طور مفصل به بررسی چگونگی استفاده متخصصان ارتباطات از هوش مصنوعی مولد پرداخته شده است.

عضو هیئت‌مدیره انجمن متخصصان روابط‌عمومی بیان کردند یکی از مهم‌ترین نتایج این گزارش استفاده از هوش مصنوعی به‌عنوان موتور قدرتمند تولید محتواست. هوش مصنوعی می‌تواند در زمینه تولید ایده و محتوا، تحلیل داده‌ها و اطلاعات، بهبود کیفیت و شخصی‌سازی محتوا، و حتی در ویرایش و خلاصه‌سازی مطالب به کار رود. دومین نکته مهم این گزارش این است که هوش مصنوعی می‌تواند به‌عنوان قهرمان بهره‌وری عمل کند. با استفاده از پاسخ‌های خودکار و چت‌بات‌ها، متخصصان روابط‌عمومی می‌توانند به سؤالات مشتریان به‌صورت شبانه‌روزی پاسخ دهند و کارهای تکراری را خودکارسازی کنند. این کارها شامل زمان‌بندی ایمیل‌ها، پست‌های شبکه‌های اجتماعی و تهیه گزارش‌هاست.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سومین کاربرد مهم هوش مصنوعی در روابط‌عمومی که استفاده از آن برای انجام وظایف پیشرفته‌تر است، اظهار داشت: این وظایف شامل داده‌کاوی و تحلیل اطلاعات، داستان‌سرایی بصری و مبارزه با اطلاعات غلط است. هوش مصنوعی می‌تواند به متخصصان روابط‌عمومی کمک کند که با استفاده از تصاویر و ویدئوهای جذاب، داستان‌های جذاب‌تری برای مخاطبان خود بسازند. همچنین می‌تواند اخبار جعلی و اطلاعات غلط را شناسایی و خنثی کند و به بهبود سئو و تولید کد کمک کند. با استفاده از هوش مصنوعی، متخصصان روابط‌عمومی می‌توانند خلاقیت و نوآوری بیشتری به خرج دهند، کمپین‌های مؤثرتری اجرا کنند و هزینه‌های مربوط به روابط‌عمومی را کاهش دهند.

وی در ادامه، به بیان تجربیات خود در استفاده از هوش مصنوعی در روابط‌عمومی پرداخت و افزود: “تجربه ما نشان می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه دقت و سرعت انجام وظایف را نیز بهبود می‌بخشد. به‌عنوان‌مثال، استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته برای تحلیل داده‌ها به ما این امکان را می‌دهد که به‌سرعت و بادقت بالا، روندها و الگوهای مختلف را شناسایی کرده و راهبُردهای مناسب‌تری را اتخاذ کنیم.”

باقریان با تأکید بر ضرورت یادگیری و به‌روزرسانی مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی برای فعالان روابط‌عمومی، خاطرنشان کرد: “همه ما باید تلاش کنیم علاوه بر آشنایی با مبانی و عملکرد هوش مصنوعی، مهارت‌های استفاده از چت‌بات‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی را نیز ارتقا دهیم. تست ابزارهای مختلف و تمرین مداوم، کلید استفاده موثر از هوش مصنوعی در روابط‌عمومی و ارتقای عملکرد در این حوزه است.”

وی در پایان سخنان خود، با اشاره به پتانسیل بالای هوش مصنوعی برای ارتقای سطح کیفی و اثربخشی فعالیت‌های روابط‌عمومی، گفت: “هر چه تجربه ما در استفاده از این ابزارها بیشتر شود، مهارت‌هایمان نیز قوی‌تر خواهد شد و می‌توانیم از هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری قدرتمند در جهت رسیدن به اهدافمان در روابط‌عمومی بهره ببریم.”

نقش هوش مصنوعی در بهبود ارتباطات در روابط‌عمومی

علی‌اکبر جلالی پدر علم فناوری اطلاعات ایران در این نشست به بررسی نقش هوش مصنوعی در بهبود ارتباطات در روابط‌عمومی پرداخت. او در سخنرانی خود به فناوری اینترنت اشیا اشاره کردند که می‌تواند ارتباطات بین انسان‌ها و همچنین تعامل انسان با اشیا و حیوانات را تسهیل کند. ایشان تأکید کردند که هوش مصنوعی می‌تواند به اثربخشی ارتباطات بین انسان و اشیا کمک کرده و این تعاملات را در فضای مجازی سه‌بعدی حاصل از متاورس تجزیه و تحلیل کند.

در چنین فضایی، پردازش زبان طبیعی و الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به اشیا این امکان را می‌دهند تا زبان انسان را درک، تفسیر و تولید کنند. این قابلیت از طریق چت‌بات‌ها، دستیاران مجازی و سیستم‌های پاسخ خودکار، تعامل بهتری بین انسان‌ها و اشیا را فراهم می‌کند. همچنین، این فناوری‌ها می‌توانند ترجمه دقیق و سریع متن و گفتار را بین زبان‌های انسان‌ها و اشیا انجام دهند که برای چنین فرصتی باید آمادگی لازم را داشت.

پروفسور جلالی بیان کردند که روابط‌عمومی‌ها در عصر حاضر باید بپذیرند که وارد فضای جدید ترکیبی فیزیکی-مجازی شده‌ایم. این فضا بسیار متفاوت‌تر از فضای سنتی گذشته است. در این فضا، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند متن یا گفتار را برای تعیین احساسات یا لحن احساسی تجزیه و تحلیل کنند. این قابلیت به روابط‌عمومی‌ها این امکان را می‌دهد که بازخورد مشتریان و احساسات رسانه‌های اجتماعی را به طور موثرتری بسنجند و عکس‌العمل مناسب داشته باشند.

فناوری‌های نوظهور با استفاده از ابزارهایی مانند هوش مصنوعی می‌توانند برای هر کارگزار روابط‌عمومی موقعیت شخصی‌سازی ارتباطات ایجاد کنند. این شخصی‌سازی شامل تنظیم پیام‌های بازاریابی، توصیه‌ها یا محتوا بر اساس اولویت‌ها، نیازها و رفتارهای فردی مخاطبین است. کارگزار روابط‌عمومی می‌تواند با استفاده از فناوری‌های تشخیص و سنتز گفتار مبتنی بر هوش مصنوعی در فضای متاورس، تعاملات طبیعی و یکپارچه‌تری با مخاطبین داشته باشد که این امر منجر به ارتباطات موثرتر خواهد شد.

به طور کلی، پروفسور جلالی تأکید کردند که فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی نقش مهمی در تولید محتوا، گردش کار حرفه‌ای، خودکارسازی، توسعه منابع انسانی، تحلیل پیشرفته داده‌ها، افزایش کارایی، دقت و شخصی‌سازی ارتباطات ایفا می‌کنند. این موارد سبب اثربخشی موثرتر ارتباطات در روابط‌عمومی‌ها شده و به تعامل، همکاری و تفاهم بهتر افراد در یک سازمان کمک خواهند کرد.

توجه، هوش مصنوعی و روابط‌عمومی

مریم سلیمی پژوهشگر ارتباطی و دکترای علوم ارتباطات در این نشست به بحث در خصوص «توجه، هوش مصنوعی و روابط‌عمومی» پرداخت.

وی با بیان اینکه دامنه توجه انسان‌ها هر سال کوتاه‌تر می‌شود گفت: میانگین دامنه توجه انسان ها از 12 ثانیه در سال 2000، به 8 ثانیه در سال 2015، به 6 ثانیه در سال 2019 کاهش یافته است. نگاه بر این است که از سال 2021 به این سو دامنه توجه به کمتر از 3 ثانیه رسیده باشد که این یعنی، تنها 3 ثانیه فرصت برای جلب توجه مخاطبان وجود دارد.

این مدرس دانشگاه با طرح این سوال که کم شدن دامنه توجه مخاطبان به طور کلی یک فرصت است یا تهدید؟ به این سوال با اشاره به نظرات موافق و مخالف پاسخ داد و اظهارداشت: در نگاهی مثبت به کاهش دامنه باید گفت: برخی آن را نه تنها مورد نقد قرار نمی دهند، بلکه حتی آن را یک دارایی به‌ویژه برای نسل جوان در دنیای پرشتاب می‌دانند. کاهش دامنه توجه در عصر هوش مصنوعی به جوانان توانایی انطباق و سازگاری سریع با تغییرات، یادگیری مستمر، نوآوری، پردازش کارآمد اطلاعات و همکاری موثر، افزایش خلاقیت و نوآوری و.. می دهد.

سلیمی افزود: در نگاهی منفی به کم شدن دامنه توجه باید گفت: کم شدن دامنه توجه می‌تواند باعث کاهش کارآیی، هدررفتن زمان، افزایش احتمال خطا و ناامیدی شود. تنها استثنایی که برای این موضوع وجود دارد، بهره‌گیری از بی‌حوصلگی، حواس‌پرتی مخاطب و تلاش برای سرگرم سازی او است.

وی با طرح این سوال که آیا هوش مصنوعی می‌تواند به کاهش یا افزایش دامنه توجه کمک کند گفت: در نگاهی مثبت به آن، هوش مصنوعی می‌تواند درک عمیق‌تری از انسان‌ها به دست بیاورد و به او کمک کند تا ضمن درک اهمیت ارزش توجهش به کنترل توجه خود بپردازد و در نحوه تخصیص آن دقت بیشتری به خرج دهد. حتی نرم‍‌افزارها و اپلی‌کیشن‌هایی بر پایه هوش مصنوعی تولید شده اند که گام‌هایی نیز در این مسیر برداشته‌اند.

سلیمی گفت: در نگاه منفی به آن، برخی بر این باورند که هوش مصنوعی می‌تواند دامنه توجه را بیش از گذشته کاهش دهد چراکه خود به تولید سیلی جدید از محتوا منجر می‌شود و همین مسأله کاهش دامنه توجه را تشدید می‌کند.

وی افزود: کمک هوش مصنوعی به کاهش دامنه توجه یا مدیریت آن، می‌تواند فرصت‌ها یا تهدیدهایی را برای فعالان حوزه روابط‌عمومی، بازاریابان یا تولیدکنندگان محتوا و… ایجاد کند. شناخت این فرصت‌ها و تهدیدها در این شرایط یک ضرورت است تا بتوان همچنان به جلب و جذب مخاطب در مسیر اهداف خود پرداخت.

این پژوهشگر ارتباطی تأکید کرد: در چنین شرایطی برای جلب توجه و نظر مخاطب، روش‌ها و توصیه‌های قدیمی چندان اثرگذار نیست، برای این امر به حجم وسیعی از اطلاعات از مخاطب نیاز است؛ از نیازها، خواست‌ها، علایق، آرزوها، آرمان‌ها ، درک موقعیت و… تا بتوان به تولید محتوای شخصی‌‍شده برای او اقدام کرد.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: همچنین نیاز به بهره‌گیری از حواس پنجگانه، بهره‌مندی از نتایج همگرایی، اتحاد و تعامل بین فناوری‌ها، بسترها و پلتفرم‌ها، تبدیل انواع محتوا به قالب‌ها و فرمت‌های مختلف و… است.

این پژوهشگر ارتباطی با بیان اینکه در عصر حاضر، جلب توجهی که گیرایی، انتقال و اثربخشی نداشته باشد، نتیجه‌ای به دنبال نخواهد داشت گفت: ما فعالان روابط‌عمومی باید بدانیم که چه چیزی را معطوف به چه ضروریات و نیازهایی کرده و چگونه و در چه بستر و شکلی، محتوا را به مخاطبان و مشتریان خود عرضه کنیم. این فقط مربوط به افراد حقیقی نیست و افراد حقوقی را نیز در بر می‌گیرد.

سلیمی کرد: دیگر فصل تولید یک خبر واحد برای تمام رسانه‌ها اعم از روزنامه تا خبرگزاری و رسانه‌های اجتماعی، یا ارسال یک پیام واحد به همه به پایان رسیده است.

وی افزود: باید از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای تولید بهتر و سریعتر پیام‌هایی اثرگذار بهره گرفت، آن هم با لحاظ ملاحظاتی همچون شخصی‌سازی محتوا، لحاظ عواملی در مسیر تحریک توجه مخاطب مبتنی بر اثربخشی، بازخوردگیری و… .

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: با درک اشتهای سیری‌ناپذیری مخاطبان برای شخصی‌سازی و تجربیات جدید باید بتوان به جلب توجه مخاطب به یاری محتوای با کیفیت بیشتر اقدام کرد.

سلیمی یادآور شد: در مسیر جلب توجه و نظر مخاطب و حفظ و تداوم آن، بهره‌گیری از هوش مصنوعی می‌تواند در کنار همه چالش‌های احتمالی، یک فرصت در خدمت فعالان روابط‌عمومی باشد، برای این مهم نیز نیاز است توان بهره‌گیری از آن و نیز راهبری هوش مصنوعی ایجاد شود.

وی افزود: شناخت جامعه مخاطب و تلاش برای شخصی‌سازی محتوا از اولین گامها در این مسیر است و ادامه، به گام‌های مهمتر و جدی‌تری در این خصوص نیاز است.

آینده روابط عمومی با هوش مصنوعی گره خورده است

آینده روابط عمومی متعلق به کسانی است که از هوش مصنوعی برای ایجاد روابط معنادارتر و تاثیرگذارتر با مخاطبان خود استفاده می کنند.

دکتر حسین امامی با اعلام این مطلب در وبینار «فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در روابط‌عمومی: ابزارها و تاکتیک‌های نوظهور برای ارتباطات مؤثرتر» که در تاریخ 26 اردیبهشت 1403 به همت انجمن متخصصان روابط عمومی برگزار شد، خاطر نشان کرد: روابط عمومی در حال تبدیل شدن به یک رشته مبتنی بر داده است بدین معنا که استفاده از داده‌ها و تحلیل دقیق آنها در مرکز تمام فعالیت‌های روابط عمومی قرار می‌گیرد و هوش مصنوعی نقشی اساسی در این تحول ایفا می کند.

عضو هیات مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی با اشاره به پیشرفت‌های تکنولوژیک و کاربردهای گسترده هوش مصنوعی، تأکید کرد که این فناوری می‌تواند به‌طور چشمگیری بر جنبه‌های مختلف روابط عمومی تأثیر بگذارد. او به مواردی چون تولید محتوا، جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، پاسخگویی به سؤالات مخاطبان و مدیریت ارتباطات بحران اشاره کرد و نمونه‌هایی از بهره‌گیری موفق از هوش مصنوعی در این حوزه‌ها را ارائه داد.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: هوش مصنوعی می‌تواند به روابط عمومی در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها کمک کند، اما نمی‌تواند مشکلات را به تنهایی حل کند. وی افزود: روابط عمومی ها کماکان به مهارت‌های حل مسئله، تفکر انتقادی و مهارت‌های ارتباطی نیاز دارند. چرا که هرچند هوش مصنوعی ابزار قدرتمندی است، اما نقش انسان در تحلیل و تصمیم‌گیری نهایی همچنان حیاتی است.

وی گفت: آینده روابط عمومی با هوش مصنوعی گره خورده است. نه اینکه آن را حذف کند. لذا ضروری است که یاد بگیریم چگونه از آن به عنوان یک ابزار کمکی در فرآیندها و تصمیم‌گیری‌ها استفاده کنیم.

این مدرس هوش مصنوعی و پژوهشگر رسانه های نوین همچنین معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند در تحلیل داده‌های حجیم مربوط به رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به روابط عمومی کمک کند. وی تصریح کرد: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توانیم داده‌های عظیم مربوط به رسانه‌های اجتماعی مربوط به سازمان و شرکت خود را تجزیه و تحلیل کنیم و الگوها و روندهای مهم را شناسایی کنیم. این امر به ما کمک می‌کند تا استراتژی‌های ارتباطی خود را بهبود بخشیده و به نحو موثرتری با مخاطبان هدف ارتباط برقرار کنیم.

دکتر امامی رودسری همچنین به چالش‌ها و ملاحظات اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی سازمان ها اشاره و تأکید کرد که باید دقت در استفاده از این فناوری رعایت شود تا از سوء استفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.

او به اهمیت شفافیت و اعتمادسازی در استفاده از هوش مصنوعی نیز اشاره کرد و گفت: اعتماد مخاطبان به سازمان‌ها از طریق ارتباطات شفاف و اخلاقی حاصل می‌شود و هوش مصنوعی باید به عنوان ابزاری برای تقویت این اعتماد به کار گرفته شود.

این استاد دانشگاه در عین حال هشدار می دهد که نباید کنترل کامل را به هوش مصنوعی واگذار کرد. وی خاطر نشان کرد: نباید فراموش کنیم که در نهایت تصمیم نهایی و راهبردهای کلیدی باید توسط انسان ها اتخاذ شوند. هوش مصنوعی باید مکمل و نیروی کمکی انسان باشد نه جایگزین آن.

این وبینار با پرسش و پاسخ حاضرین به پایان رسید و دکتر امامی به سؤالات شرکت‌کنندگان در زمینه‌های مختلف پاسخ داد. وی همچنین پیشنهادهایی برای استفاده بهینه از هوش مصنوعی در بهبود فرآیندهای روابط عمومی ارائه کرد و گفت: هوش مصنوعی می تواند برای ارتقای هر جنبه ای از روابط عمومی، از تحقیق و تجزیه و تحلیل گرفته تا تولید و توزیع محتوا استفاده شود. وی افزود: با استفاده از هوش مصنوعی، متخصصان روابط عمومی می توانند کار خود را کارآمدتر انجام دهند، مخاطبان خود را بهتر درک کنند و نتایج کمپین های خود را به طور موثرتری اندازه گیری کنند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

این نشست بار دیگر نشان داد که با استفاده از فناوری‌های نوین و همکاری مستمر، می‌توان به توسعه و ارتقای روابط‌عمومی در ایران امیدوار بود.