پنج فصل “فنون روابط‌عمومی” در یک کتاب خواندنی!

 بسیاری از دعواهایی که این روزها و همیشه تاریخ جریان داشته است، بین کسانی است که احساس می‌کنند طرف مقابل، رئیس آن‌ها، مدیر بالادستی و یا مدیران ارشد آن‌ها را درک نمی‌کند. همین احساس می‌تواند در سوی مقابل وجود داشته باشد.

همین که گفته می‌شود کارشناسان و مدیران روابط‌عمومی کار خودشان را بلد نیستند و یا این که مطرح می‌شود برای کار در حوزه روابط عمومی‌نیاز به تخصص خاص و مهارت ویژه ای نیست از همین دست حرف‌ها و اتهاماتی است که انگار پایانی ندارد. البته این پایان نداشتن به مفهوم پاسخ نداشتن نیست و بدان خواهیم پرداخت.

در سوی مقابل آن هم این موضوع مطرح می‌شود که در روابط عمومی‌و بخصوص روابط عمومی‌دولتی در ایران مدیران ارشد و تصمیم گیر، ارج و قرب لازم را برای مدیران، کارشناسان و همکاران خود در روابط عمومی‌قائل نیستند.

همین موضوع باعث شده است دربرنامه‌ها و گردهمایی‌ها و همایش‌ها یا گفت و گوهای دنیای مجازی این اختلاف و یا دعوای به اصطلاح بی پایان ادامه داشته باشد و یا در صحبت‌هایی بین همکاران جداگانه و گفت و شنودهای بین مدیران به نوعی دیگر این موضوعات مطرح باشند. چنین ذهنیتی باعث شده است که معمولا مدیران و تصمیم گیران ارشد روابط عمومی‌همکاران و یا مدیران روابط عمومی‌خود را به همایش‌ها، کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و تخصصی که برگزار می‌شود گسیل دارند و بگویند: فلانی برو یک چیزی یادبگیر.

در سمت مقابل هم معمولا در واکنشی متقابل که گاه در جلسات رسمی‌هم مطرح می‌شود، گفته می‌شود که جای مدیران ارشد و تصمیم گیر روابط عمومی‌در این جلسات و برنامه‌های آموزشی خالی است. ما که کارمان را بلدیم! این مدیران ارشد و تصمیم گیر دستگاه‌ها و سازمان‌ها هستند که باید بیایند و چیزی یاد بگیرند.

این موضوع چنان جایگاهی پیدا کرده است که حتی سخنرانان این همایش‌ها، کارگاه‌های آموزشی و گردهمایی‌های علمی‌و تخصصی نیز معمولا این نکته را بر زبان می‌آورند که کاش در کنار مدیران و کارشناسان روابط عمومی‌مدیران ارشد و تصمیم گیر سازمان هم حضور داشتند.

اما واقعیت چیست؟ چه کسی مقصر است؟ چرا باید این جنگ و دعوا بهانه ای برای نپرداختن مسائل و مشکلات واقعی این حوزه باشد. چه کسی باید گام اول را بردارد؟

آیا ما در این ماجرا دوباره درگیر همان بحث فلسفی مرغ و تخم مرغ نشده ایم. آیا تا زمانی که هر دو طرف اقدامی‌برای تقویت بنیه علمی‌و تخصصی خود نکرده اند اتفاقی در این زمینه خواهد افتاد. دلیل درهم آمیختگی نقش‌ها و وظایف این دو گروه در این ماجرا چیست؟

شاید بتوان گفت که در این مسئله هم مانند هر مسئله دیگری هر دو سوی این معادله نقش دارند و هر کدام باید برای تقویت بنیه علمی، تجربی و مهارتی خود گام‌های لازم را بردارند.

نکته دیگر در همین خصوص این است که با وجود چنین شرایطی هستند مدیران موفق روابط عمومی‌که در هماهنگی کامل کار تخصصی خود را در سازمان و دستگاه مربوطه به پیش می‌برند و اتفاقا موفق هم هستند و مدیران ارشد و تصمیم گیر سازمان و نهاد هم از آنان حمایت و پشتیبانی می‌کنند. این موضوع نشانگر این امر است که آن دعوای گفته شده در اول صحبت دعوایی اصیل و واقعی نیست و گر چه ممکن است هر دو سوی قضیه دلایل و استدلال‌های خاص خودشان را داشته باشند، اما این گونه نیست که بتوان در سایه چنین موضوعی، شانه از ایفای مسئولیت خالی کرد.

امروزه دانش روابط عمومی‌و مهارت‌ها و فنون مطرح در آن به عنوان یک رشته تخصصی و حرفه ای جایگاه خاص خود را دارند و همان گونه که در هیج رشته و حرفه ی دیگری نمی‌توان بدون دانستن اصول و فنون آن موفق شد، توفیق دراین حوزه هم در گرو دانستن همین فنون و کسب مهارت‌های ذهنی و عملی لازم است تا کارها در چارچوب خاص خود پیش برود و اگر از ان اصول بی اطلاع و یا بدان بی تفاوت باشیم، طبیعی است که مشکلات موجود تا همیشه ادامه خواهد داشت.

یکی از راهکارهای پیشنهادی در این خصوص که می‌تواند به این دعوا کمی‌جهت و جریان ببخشد تا پایانی خوش داشته باشد، تقویت مهارت‌ها و آشنایی مدیران روابط عمومی‌و همچنین آشنایی و آگاهی اجمالی مدیران ارشد و تصمیم گیر در سازمان‌های مختلف از فنون روابط عمومی‌است.

موضوع و فصل مشترکی که می‌تواند به مدیران و کارشناسان روابط عمومی‌کمک کند تا مسائل حوزه خود را را به درستی درک کنند و در عمل نیز بتوانند اثرات سازنده ای از کار خود را در سازمان نشان دهند. متقابلا نیز اگر مدیران ارشد و تصمیم گیران موثر در سازمان‌های مختلف از چند و چون فنون روابط عمومی‌اطلاع و آگاهی داشته باشند، بهتر و بیشتر مسائل این حوزه را درک کرده و با همکاران و مدیران و کارشناسان خود وفاق و هم نظری بیشتری خواهند داشت.

فنون روابط عمومی‌چه اطلاعاتی به ما می‌دهند؟

با آشنایی با فنون روابط عمومی‌می‌توانیم با مفاهیم و کلیات این حوزه یعنی کاربردهای اصطلاح روابط عمومی، نقش‌های روابط عمومی‌وتعاریف مطرح درآن آشنا شویم.تعاریفی که بنیاد تحقیق و آموزش روابط عمومی‌در سال 1975، بیانیه مکزیک در سال 1978، خبر روابط عمومی‌در سال 1983، گرونیک و‌هانت در سال 1983، انجمن روابط عمومی‌آمریکا در سال 1988 و کاتلیپ و سنتر در سال 1969 از روابط عمومی‌ارائه کرده اند در زمینه آشنایی مخاطبان با تعاریف مطرح و موثر روابط عمومی‌بسیار سازنده خواهد بود.

آشنایی با فنون ارتباطات میان فردی

معمولا ارتباط گران یک سازمان از فنون و تکنیک‌های گفتاری، نوشتاری و یا دیداری و یا ترکیب یاز همه آن‌ها در جهت نیل به اهداف خود بهره می‌برند و پیام‌های خود را از طرق مختلف به عموم مخاطبان انتقال می‌دهند و ضمنا از نظرات و خواست‌های آنان آگاه می‌شوند.

انتخاب ابزارهای ارتباطی می‌بایست بر مبنای میزان اثر گذاری، نیازهای مخاطبان، زمان و منابع یباشد که در دسترس هستند و لازم است در انتخاب این ابزارها ارتباطی، موثرترین راه برای دست یابی به اهداف مورد نظر انتخاب و طی شود.

در این رابطه می‌توان از مصادیق زیر برای بیان انواع فنون ارتباطات میان فردی نام برد.گردهمایی، نمایشگاه، نظام پیشنادها، بازدید، سخنرانی، برگزاری جلسات، فراهم کردن دیدار و ملاقات، برگزاری مسابقات، اهداء جوایز ، برپایی ضیافت‌های گوناگون و . . . از جمله این فنون موثر و کارآمد هستند.

آشنایی با فنون سازمانی موثر

سازمان‌ها برای تحقق اهداف ارتباطی و انسانی خود، مجموعه ای از فنون و رسانه‌های سازمانی را به خدمت می‌گیرند. البته این موضوع بدین معنا نیست که فنون سازمانی صرفا کاربرد درون سازمانی داشته باشند، اما بکارگیری این مجموعه فنون و تاکتیک‌های روابط عمومی‌می‌تواند در قالب روابط عمومی‌یکپارچه به مراتب اثر بخشی بیشتری داشته باشد.

در همین زمینه فنون پر کاربرد وتاثیرگذار سازمانی عبارتند از:

کتاب که می‌تواند در قالب کتابچه؛ نشریه‌های سازمانی مکتوب و خبرنامه‌های گوناگون باشد. رادیو،تلویزیون، دیدارهای رسانه ای، نگارش مقالات، ضیافت‌های مطبوعاتی و . . . از دیگر این فنون سازمانی مفید هستند.

از فنون اینترنتی بیشتر بدانیم

ظهور فن آوری‌های ارتباطات، سبب تغییرات مهمی‌در عملکرد و فعالیتهای روابط عمومی‌شده است. روابط عمومی‌ها با مجهز شدن به انواع و اقسام امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، بسیاری از کارهاز روزمره خودشان را از طریق همین فن آوری‌ها و امکانات انجام م یدهند و چنین فضایی باعث اثربخشی بیشتر سازمان‌هایی شده است که می‌توانند از این امکانات و ظرفیت‌ها بهره بیشتری داشته باشند.

برخی از این فنون موثر و پر کاربرد درزمینه فنون اینترنتی عبارتند از:

وب سایت، وبلاگ، فرصت‌های تلفن همراه، نامه‌های الکترونیکی و چند رسانه ای، نشر الکترونیک، رسانه‌های آنلاین، تلویزیون‌های دیجیتال و الکترونیکی، پادکستینگ و . . .

فنون تبلیغی کدام‌ها هستند؟

تبلیغ در تعریف حرفه ای آن یعنی معرفی درست، حقیقی و منطبق بر واقعیت کالا و خدمات یکی از ابزارهای کارآمد روابط عمومی‌است.معمولا در انتخاب فنون تبلیغاتی سه موضوع اصلی کاربرد، رسانه مناسب و تاثیر گذاری نقش و جایگاه مهمی‌دارند که توجه بدان می‌تواند هرتبلیغی را اثر گذارتر و مقرون به صرفه تر کند.

در فنون تبلیغی می‌توان از تبلیغات چاپی مانند: روزنامه‌ها، مجلات و دیگر نشریات؛ تبلیغات پخشی مانند: رادیو، تلویزیون، سینما، ماهواره، تبلیغات اینترنتی و تبلیغات محیطی مانند: بیلبوردها، رسانه‌های پرتابل، تابلوهای دیواری، لمپست، پوسترها و مواردی از آن دست نام برد.

کتاب فنون روابط عمومی‌چه می‌گوید؟

در همین ارتباط کتاب فنون روابط عمومی‌نوشته مهدی باقریان که چاپ اول آن درسال 1393 به بازارکتاب عرضه شده و با ویرایش زهرا بابازادگان توسط انتشارات کارگزار روابط عمومی‌منتشر شده است می‌تواند منبعی مفید در این زمینه باشد.

دراین کتاب و در پنج فصل فنون روابط عمومی‌به صورت مصداقی و کابردی به شرح زیر ارائه شده است.

فصل اول، تصویری از فنون ارتباطات میان فردی ارائه می‌دهد. فصل دوم به بررسی فنون سازمانی می‌پردازد. فنون رسانه ای از دیگر فصول کتاب است که سازمان را به یک بازیکن موثر تبدیل می‌کند. بخش چهارم مشتکل بر فنون اینترنتی است که در باره روش‌های مختلف توزیع دیجیتالی اطلاعات مفید یارائه می‌دهد وآخرین فصل کتاب نیز به فنون تبلیغی اختصاص یافته است.

نکته جالب این که نویسنده در پیشگفتار کتاب اشاره کرده است،آن چه در کتاب ذکر شده است هیج کدام نقطه پایان یک فن خاص نیست و می‌تواند با توجه به مقتضایات و شرایط روز جایگاه خاص خود را داشته باشد، اما به عنوان محورهایی که از تجارب و دانش این حوزه برخواسته است، قابل استفاده است و در عین حال نویسنده این آمادگی را دارد تا در صورت نیاز به حرف خواننده و مخاطب خود گوش بسپارد و آن را اصلاح و یا تکمیل کند.

نویسنده کتاب و انتشارات کارگزار روابط عمومی‌در آدرس‌های زیر شنوای پیشنهادات و پاسخگوی سوالات خوانندگان کتاب هستند.