ابرداستان چیست؟
ابرداستان یکی از مفاهیمیاست که مستقیم یا غیرمستقیم در ادبیات و سینمای مدرن مطرح شده است. اما معمولا «ادبیات داستانی پست مدرن» را با کلید واژههایی چون «فراداستان» یا «ابرداستان (Metafiction)”، روایت غیرقابل اعتماد، خودارجاعی بودن و بینامتنیت تعریف میکنند.
در واقع ابرداستان یکی از پیامدهای نظریه مرگ مؤلف (نظریه پرداز ادبیات فرانسه رولان بارت Roland Barthes)، است که در فضای سایبر نیز برخی نویسندگان با چاپ داستان به طور مکتوب و ضمیمه کردن لوحفشردهای چندرسانهای (که تلفیقی از متن و تصویر و صداست) همین کار را از آن یاد میکنند.
ابرداستان متنی تودرتو (هزار تو) با ساختاری غیرخطی است؛ داستانی پر از صحنههای بین بیم و امید (بهشت و جهنم)؛ داستان چند منظوره با قهرمانی هزار چهره؛ داستانی پر داستانهای دیگر؛ ناتمام و تمام نشدنی.
ابرداستان در ادبیات ایران
ادبیات کهن ایران زمین نیز پر است از ابرداستان. داستانهای بزرگ که ذهنیت اجتماعی و تاریخی مردم را پر کرده است و بر فرهنگ شفاهی و رفتاری مردم اثرات شگرفی گذاشته است.
ادیبان ایرانی از زوایای مختلفی ابرداستان را لامکان و لازمان میدانند. ابرداستان هزار و یک شب شهرزاد قصه گو یکی از همین ابرداستانهاست؛ سیمرغ ابرداستان است؛ شاهنامه ابرداستان است؛ عاشورا ابرداستان است.
تو مکانی اصل تو در لامکان *** این دکان بر بند و بگشا آن دکان (مولوی)
محتاج به دانه ی زمین نیست *** مرغی که به شاخ لامکان است (ناصرخسرو)
ورای لامکانش آشیان است *** چه گویم هرچه گویم بیش از آن است (ناصرخسرو)
هدف ابرداستان چیست؟
ابر داستان یک هدف بزرگ را تعیین و تعریف میکند. ابرداستان الهام بخش است؛ برای بشر؛ برای یک ملت؛ برای کارکنان یک سازمان.
هدف ابرداستان تعریف آرمان است، ساختن آرزوهای بزرگ است، قهرمان کردن همه ارکان جامعه یا یک سازمان است و میخواهد همه را در پیروزی سپیدی بر سیاهی شریک کند.
ابرداستان در سازمان
ابرداستان میگوید:
این سازمان نجات بخش است. میتواند زندگی کارکنان را نجات بدهد، میتواند آرزوهای کارکنان را برآورده کند.
این سازمان قهرمان میخواهد. هر کدام از کارکنان میتوانند قهرمان باشند و میتوانند همچون یک قهرمان به جنگ ابلیس بروند.
هر سازمانی میتواند ابرداستان داشته باشد؛ یک داستان که مشتری و تکنولوژی و خدمت و … را در بر گیرد نه فقط رئیس سازمان را. یک داستان که کل زندگی سازمان شما را در بر میگیرد نه فقط یک جزو کوچکی از زندگی سازمان شما را.
. برای ساختن ابرداستان سازمان بایستی داستان سازمان را به: اعتقادات مذهبی، اعتقادات ملی و احساسات بشری کارکنان بصورت همزمان گره بزنید. ابرداستان اخلاق محور است و اخلاق بشری را هدف قرار میدهد.
.
