انتشارات کارگزار روابط عمومی

فهرست تفضیلی

پیشگفتار

گفتار اول: مقدمه‌ای بر اخبار جعلی
مقدمه
تعریف‌ها
اطلاعات غلط در برابر اخبار جعلی
اطلاعات غلط چیست؟
ظهور اطلاعات غلط
انواع اطلاعات غلط
1. تله‌کلیک
2. تبلیغات دروغ
3. شوخی/ طنز
4. روزنامه‌نگاری غیرقابل اعتماد
5. عنوان‌های گمراه‌کننده
6. اخبار مغرضانه/ جانبدارانه
تعریفی کاربردی از اخبار جعلی
چند نوع اخبار جعلی وجود دارد؟
اهداف تولید و انتشار اخبار جعلی
1. اخبار نادرست مرتبط با سیاست
2. اخبار نادرست مرتبط با مذهب
3. اخبار نادرست مرتبط با افراد مهم یا مشهور
4. اخبار نادرست درباره فروش کالا یا خدمات
5. اخبار نادرست مبتنی بر انتشار ترس
6. اخبار نادرست مرتبط با نژادپرستی
7. اخبار نادرست مبتنی بر افسانه و نظریه‌های توطئه
8. اخبار جعلی بر مبنای شوخی
شش راه برای تشخیص اخبار جعلی
1. ذهنیتی انتقادی ایجاد کنید
2. منبع را بررسی کنید
3. به‌دنبال دیگر روایت‌گران داستان باشید
4. شواهد را ارزیابی کنید
5. به عکس‌ها استناد نکنید
6. “درست بودن” آن را با منطق خود بررسی کنید
شش نکته برای جلوگیری از اطلاعات نادرست
چگونه زنجیره‌‌ انتشار اطلاعات نادرست را قطع کنیم؟
یافتن مسیر درست در میان هرج‌ومرج‌ها
منبع را در نظر بگیرید. آیا این وب‌سایت قابل اطمینان است؟
یک جستجوی سریع درباره‏ نویسنده‎‏ داستان داشته باشید. آیا قابل اعتماد است؟
تاریخ را بررسی کنید
به سوگیری‌های خودتان توجه کنید
صرفا تیتر را نخوانید. بیشتر مطالعه ‏‎کنید؟
منابع بیشتری بیابید
یک گام به عقب بردارید. آیا یک شوخی است؟
از متخصصان بپرسید

گفتار دوم: تاریخچه‌ی‌ اخبار جعلی
مقدمه
1- دوران باستان
2- دوران قرون وسطی
3- دوران مدرن نخستین
4- قرن نوزدهم
5- قرن بیستم
6- قرن 21

گفتار سوم: ریشه‌های اخبار جعلی در اینترنت
مقدمه
اخبار جعلی در وب‌سایت‎ها
چگونه اخبار جعلی منتشر و همه‌گیر می‌شوند
رواج اخبار جعلی
بات‌های رسانه‌های اجتماعی
ترول‌های اینترنتی

گفتار چهارم: اخبار جعلی و کرونا
مقدمه
تاثیرهای اطلاعات سلامتی نادرست
مخفی‌کاری و هراس‌آفرینی
بيگانه‌هراسي و تنفر
نقش سیاست‌مداران
چرا مردم تئوری‎های توطئه‎ مرتبط با کووید-19را باور می‎کنند؟
نحوه‌ تقابل پلتفرم‎‌های رسانه‎های اجتماعی با اخبار نادرست
1- حذف محتوا
2- همکاری با سازمان‎‏های بهداشت

گفتار پنجم: راهبردهای مقابله با انتشار اطلاعات نادرست
مقدمه
1. آموزش سواد رسانه‌ای
1-1- توسعه فرهنگ پژوهش و پرسش‌گری
1-2- بازنمایی نادرست (تحریف‌شده) جهانی
2. تمرکز بر گزارش‌گری و خبرنگاری در محل
3. راستی‌آزمایی
3-1- راه‌هایی برای ایجاد یک طرح موفق راستی‌آزمایی
3-2- راستی‌آزمایی در کرواسی
3-3- راستی‌آزمایی در زیمبابوه
3-4- سرمایه‌گذاری
4. تقویت همکاری جهانی
5. ایجاد و تقویت اعتماد همگانی به نهادها و منابع خبری
6. ایجاد و تقویت امنیت معرفتی و شناختی

پیوست: راهبردهای مبارزه با اخبار جعلی در برخی کشورها
1. کنیا
2. نیجریه
3. برزیل
4. سودان
5. کره جنوبی

منابع

در پیشگفتار کتاب آمده است:

در چند سال گذشته، اخبار جعلی و اطلاعات نادرست به ‌سبب رشد فن‌آوری‌های جدید ارتباطی مانند شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو، شیوع بیشتری پیدا کرده‌ و موجب گسترش بیشتر خبرنگاری زرد و تضعیف پوشش‌ رسانه‎ای جدی شده‌‎اند.

حتی به‌طور گسترده‌تر، برخی از افراد به‌ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده در خیلی زمینه‌ها، معنای “اخبار جعلی” را گسترده‌تر کرده‌ و آن را در دستور کار بین‌المللی قرار داده‌اند.

اطلاعات غلط و دست‌کاری‌شده بیشتر به‌صورت محتوای متنی، تصویری یا گرافیکی با هدف گمراهی، کسب درآمد، منافع سیاسی، انگیزه‌های اجتماعی و سرگرمی (در قالب طنز) منتشر می‎شوند و از عنوان‌های فریب‌کارانه برای جلب مخاطبان بیشتر بهره می‌گیرند.

اطلاعات نادرست بیشتر در قالب‌هایی که شامل ارتباطات گفتاری، نوشتاری، چاپی، الکترونیکی و دیجیتالی می‌شود از طریق وب‌سایت‎ها و رسانه‌هایی منتشر می‌شوند که هدفی جز افزایش اطلاعات نادرست و تقویت اطلاعات دست‌کاری‌شده ندارند.
یکی از کلیدهای اصلی مهار سیل اطلاعات نادرست، راستی‌آزمایی، شناسایی اطلاعات ساختگی آنلاین و توقف انتشار آن در بستر شبکه‌های اجتماعی است، اما این امر مستلزم مسئولیت‌پذیری و همکاری جمعی و جهانی است که متاسفانه روندی کند دارد.

هدف این کتاب بررسی تعدادی از گرفتاری‌ها و دشواری‌های مرتبط با اخبار جعلی و اطلاعات دست‌کاری‌شده و روش‌ها و مهارت‌های مقابله با آن است. بر این اساس در گفتار‌ اول کتاب، به برخی از برداشت‌ها و تعریف‌های اخبار جعلی و اطلاعات نادرست و راه‌های شناسایی آن اشاره شده ‌است. در گفتارهای دوم و سوم کتاب زمینه‌های تاریخی اخبار جعلی و ریشه‌های آن در اینترنت مورد کندوکار قرار گرفته و در گفتار چهارم تاثیرهای متقابل اخبار جعلی و کرونا نیز بررسی شده است. روش‌های مقابله با انتشار اطلاعات نادرست نیز در گفتار پنجم کتاب به بحث گذاشته شده و بخش پیوست به مبارزه با اخبار جعلی در برخی کشورها اختصاص داده شد.

هدف این کتاب، ارایه اطلاعات پایه درباره اخبار جعلی است و تلاش شده تا آگاهی ما نسبت به این پدیده، ریشه‌های تاریخی و روش‌های مقابله با آن نیز افزایش یابد.

بی‌شک این كتاب با ضعف‌ها و كاستي‌هاي زیادی همراه است كه با راهنمايي‌های شما خوانندگان عزیز به‌ویژه صاحب‌نظران حوزه ارتباطات در چاپ‌هاي بعدي کامل‌تر خواهد شد.