پیشگفتار
کتاب حاضر، فرهنگ جامع و کاملی است که نمونه آن تا به حال در ایران انتشار نیافته است. مولف آن که سال‌ها کسوت استادی بر تن داشته و نتیجه تجربیات و اندوختههای علمی‌خویش را در این مجموعه عرضه كرده، به تمامي وجوهی که به نحوی با روابط‌عمومی می‌توانست ارتباط داشته باشد، توجه نموده و با استفاده از منابع مختلف به شرح و توضیح آنها پرداخته است.
در ترجمه این اثر به فارسی، سعی شده است از منابع موجود در زمینه فرهنگ لغات، دایرةالمعارف و نیز منابعی که در اینترنت یافت می‌شود، استفاده شود. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- دایرةالمعارف روابط‌عمومی، تألیف رابرت هیث، انتشارات کارگزار روابط‌عمومی
2- فرهنگ Webster’s New Twentieth Century Dictionary Unabridged, 2nd Ed.، طبع 1979
3- فرهنگ آکسفورد
4- فرهنگ کامل فیلم، اثر کینزبرگ، ترجمه رحیم قاسمیان، نشر پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1379
5- فرهنگ 5 جلدی آریانپور، طبع 1342، موسسه چاپ و انتشارات امیرکبیر
6- فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، گردآوری ماری بریجانیان، ویراسته بهاءالدین خرمشاهی، طبع 1381، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
7- واژگان اقتصاد و زمینه‌های وابسته، گردآوری و تدوین کاظم فرهادی، طبع 1371
از آن گذشته در متن انگلیسی به بعضی اسامی‌یا اصطلاحات یا سرواژهها اشاره شده که مترجم، آنها را در یادداشتهایی که در پاورقی افزوده، با استفاده از منابع معتبر، توضیح داده است تا خواننده فارسی زبان در فهم آنها دچار مشکل نشود، حتی در بعضی موارد نام ابداعکنندگان بعضی اصطلاحات، از منابع دیگری در پاورقی نقل شده است. در بعضی موارد با آن که در متن انگلیسی چنین موردی وجود نداشته، مترجم در پاورقی، خواننده را برای آگاهی بیشتر به ذیل سایر لغات و واژه‌های مرتبط در فرهنگ حاضر ارجاع داده است. در بعضی موارد، توضیحاتی برای بعضی عبارات و واژه‌ها از فرهنگهای دیگر یافت شده و در پاورقی افزوده شده است.
چون دایرةالمعارف روابط‌عمومی، قبلاً توسط ناشر حاضر انتشار یافته بود، در مواردی که برای واژه‌ها و عبارات این فرهنگ واژه‌ها، توضیحات تفصیلی در دایرةالمعارف مزبور وجود داشت، در پاورقی به شماره صفحه و جلد (اول یا دوم) آن اشاره شده تا چنانچه افرادی علاقهمند به کسب اطلاعات بیشتر در این موارد باشند، بدانند که مطلب مورد نظر را در چه مرجعی می‌توانند بیابند.
ناشر امیدوار است در ادامه انتشار این اثر علمی‌و تخصصی در توسعه هر چه بیشتر صنعت روابط‌عمومی در ایران، به ترجمه و نشر آثار دیگری در این زمینه توفیق یابد. با تشكر
مهدی بـاقریان
مدیر پروژه
ديباچه
تا به امروز، مقام و جایگاه روابط‌عمومی‌به عنوان یک حرفه، متأسفانه هنوز مورد تردید است. امّا شکّی نیست که روزی جایگاه خود را به عنوان حرفه‌ای واقعی، که شایستۀ آن است، احراز خواهد کرد. بدنۀ حرفه‌ای روابط‌عمومی‌در کشورها و در سطح جهان قدم‌های لازم را براي تحقّق آن بر می‌دارند.
یکی از معیارهای حرفۀ حقیقی آن است که کسانی که به آن اشتغال دارند، از مجموعه دانش مطلوبی برخوردار باشند. کسانی که در کشورهای پیشرفته در روابط‌عمومی‌اشتغال دارند، ادّعا می‌کنند از مجموعه دانشی دربارۀ حرفۀ خود بهره‌مندند. در بریتانیا، مانند هر حرفۀ شناخته شدۀ دیگری، هم‌اکنون قانونی وجود دارد که تعیین می‌کند چه کسی می‌تواند مدّعی شود که در زمرۀ اهل حرفۀ روابط‌عمومی‌است. پنج کشور دیگر، از جمله برزیل و نیجریه، نیز دارای قوانینی هستند که در ارتباط با حرفۀ روابط‌عمومی‌به مورد اجرا در آمده است.
با حرکت سریع دنیا به سوی جهانی شدن، مطمئنّاً هر یک از کشورها در عرصه روابط‌عمومی‌از وضع منحصر به فرد خاصّ خود بهرهمند خواهد بود. با این حال، باید زبانی جهانی و عمومی‌و مجموعه دانشی برای عملی ساختن روابط‌عمومی‌وجود داشته باشد. این امر مهمّ، به خصوص برای کسانی که به زبان انگلیسی سخن می‌گویند، زبانی که هم‌اکنون به رسانۀ تجاری جهانی تبدیل شده، ضروری است. همچنین مجموعۀ دانش روابط‌عمومی‌به نحوی فزاینده ضرورت مییابد تا در عین حال که هر کشوری وضع منحصر به فرد خود را حفظ می‌کند، در سطح جهانی به مورد عمل در آید.
حرفۀ روابط‌عمومی، مانند اکثر رشته‌ها، زبان خاصّ و کار عملی خود را یافته است. می‌توان گفت که هرچه تعداد واژه‌های مورد استفاده در کار عملی روابط‌عمومی‌بیشتر باشد این حرفه با مجموعه دانش خود از وضعیت حرفه‌ای‌تری نصیب و بهره خواهد داشت. امّا این وضعیت ممکن است برای افراد غیرمتخصّص و ناآشنا، به خصوص برای دانشجویانی که هنوز با مجموعه دانشی از این قبیل روبرو نشده‌اند، در آغاز ایجاد سوء تفاهم و برداشت نادرست نماید.
به این ترتیب، ضروری است که در آغاز امر واژه‌نامه یا فرهنگ لغتی به زبان انگلیسی برای اصطلاحات یا لغات روابط‌عمومی، که در سطح جهان دارای معانی و مفاهیم مشابهی است، پدید آورده شود. امّا باید گفت که همین واژه‌ها ممکن است در زمینۀ ارتباطی متفاوت، دارای معانی متفاوتی باشند. بنابراین، برای آن که برداشت و درک آسانتری از این حرفه میسّر شود، معانی متفاوتی را در رابطه با زمینۀ ارتباطی متفاوت ذکر کرده‌ام.
در جمع‌آوری واژه‌ها و معانی آنها برای این کتاب، از کتابهای درسی روابط‌عمومی‌و نیز واژهنامهها، فرهنگهای لغت و منابع موجود در اینترنت سود جسته‌ام. مجموعه اصطلاحات روابط‌عمومی‌به سرعت در حال رشد و گسترش است. برای آن که بتوان به تمامي اصطلاحاتی دست یافت که در اینترنت بیشتر متداول است، لازم بود چنین کاری انجام شود. این ضرورت به خصوص در زمینه فنون ارتباطی، که به سرعت در حال پیشرفت است، کار عملی را مؤثّرتر و چالشانگیزتر می‌سازد و در عین حال تعداد زیادی از کلمات خاصّ خود و نیز واژه‌های تخصصی را فراهم می‌آورد، ضرورت تامّ دارد.
باید گفت واژه‌ها یا اصطلاحات جمع‌آوری شده در این کتاب از تخصّص‌های گوناگون ارتباطی برگرفته شده که این کتاب را بیش از پیش به صورت واژه‌نامه یا فرهنگ لغتی براي ارتباط منسجم در می‌آورد. به طور اخصّ، این کتاب شامل اصطلاحات روزنامه‌نگاری، تبلیغات تجاری، سخن‌پراکنی (رادیو یا تلویزیونی)، انتشارات، افکار عمومی، پژوهش، علم اطّلاعات و جامعه‌شناسی است.
اصطلاحات اين كتاب شامل مواردی است که غالباً توسّط افراد شاغل در روابط‌عمومی‌در ارتباط با کارهایشان در حوزه ارتباطات به کار می‌رود. به این ترتیب، کار عملی روابط‌عمومی‌اکثر اصطلاحات کاری خود را از زمینه‌های ارتباطی اخذ می‌کند در حالی که فنون اطّلاعاتی و بازاریابی به نحوی فزاینده از اهمّیت حیاتی برخوردار می‌شوند. بدین لحاظ، تعجّبی ندارد که مطالعات روابط‌عمومی‌به نحوی چشمگیر، به جای سایر رشته‌ها مانند بازرگانی یا امور عمومی‌یا سیاست، در دانشکدۀ ارتباطات قرار گرفته است.
باید این نکته را نیز بیان کرد که این کتاب تلاشی برای گسترش هر چه بیشتر مجموعه لغات روابط‌عمومی‌است. به علّت ورود اصطلاحات جدیدی که تقریباً هر روزه در تلاش برای عقب نماندن از سیر جهانی شدن و فنون سریعاً در حال پیشرفت ارتباطات / اطّلاعات، به این رشته، هرگز نمی‌توان فرهنگی جامع و کامل تهیّه نمود. باید این نکته را نیز یادآور شد که مطالب این کتاب بیشتر برگرفته از فرهنگ دنیای انگلیسیزبان است و اطمینان دارم که اگر آن را از ديدگاه سایر زبانها مورد مطالعه قرار دهیم، دارای ویژگی‌های عجیب خود خواهد بود. به این ترتیب، مانند سایر حرفه‌ها، کسانی که به امر روابط‌عمومی‌اشتغال دارند، باید در برنامۀ آموزشی تمام عمر درگیر باشند.
کسانی که به کار عملی روابط‌عمومی‌می‌پردازند، باید براي رشد دانش و حرفۀ خود تلاش كنند. امیدوارم این کتاب بتواند براي ارتقاء و رشد دانش روابط‌عمومی، مشارکتی هر چند ناچیز داشته باشد. همچنین شاید آن‌قدر شهامت داشته باشم که بگویم این کتاب می‌تواند برای تمامي کسانی که در زمینۀ ارتباطات فعّالیت دارند، سودمند باشد. با تشکّر
مُحد حمدان بن حاجی عدنان
